میلیاردرها روی نردبان معافیت مالیات

باشگاه خبرنگاران جوان - در کشوری که میلیون‌ها نفر از کارگران با حقوق اندک و بیمه‌ ناکافی روز را شب می‌کنند، ۱۰ ثروتمند نخست آمریکا طی تنها یک سال، روی هم رفته ۳۶۵ میلیارد دلار ثروتمندتر شدند؛ یعنی روزانه یک میلیارد دلار برای هرکدام. این آمار حیرت‌انگیز را سازمان بین‌المللی آکسفام منتشر کرده است؛ آماری که به‌روشنی نشان می‌دهد شکاف ثروت در ایالات متحده نه‌تنها پُر نمی‌شود، بلکه روزبه‌روز ژرف‌تر می‌گردد. تنها ایلان ماسک، مدیر شرکت خودروسازی تسلا، ۱۸۶ میلیارد دلار به ثروت خود افزوده است؛ یعنی نیمی از کل این رشد به دوست صمیمی و مشاور این روزهای رئیس‌جمهور آمریکا تعلق دارد.

مارک زاکربرگ، مالک شبکه‌های اجتماعی‌ و راب والتون، وارث زنجیره فروشگاه‌های والمارت، هرکدام ۳۸ میلیارد دلار سود کرده‌اند و وارن بافت، سرمایه‌گذار کهنه‌کار‌ نیز ۳۴ میلیارد دلار دیگر به دارایی‌ خود افزوده است. این در حالی است که یک کارگر متوسط آمریکایی در سال گذشته کمی بیش از ۵۰ هزار دلار درآمد داشته و ۱۰ نفر از آنان باید بیش از ۷۲۶ هزار سال کار کنند تا چنین ثروتی به دست آورند.

همزمان، کنگره آمریکا در آستانه تصویب قانونی است که کاهش‌های مالیاتی گسترده‌تری برای ثروتمندان فراهم می‌کند و در عین حال بودجه خدمات اجتماعی برای اقشار کم‌درآمد را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد. این طرح که عنوانی پرزرق‌وبرق دارد، در واقع معافیت‌های مالیاتی تصویب‌شده در دوران ترامپ را دائمی می‌سازد و امتیازهایی موقتی برای اضافه‌کاری و انعام در نظر می‌گیرد. اما تحلیل‌های اقتصادی از مراکز مستقل نشان می‌دهد که سود این طرح به طور عمده نصیب دهک‌های بالا می‌شود.

به گفته پژوهشگران، ۶۵ درصد از کل منافع این لایحه تنها به ۱۰ درصد ثروتمندترین آمریکایی‌ها می‌رسد، در حالی که فقیرترین اقشار، به‌ویژه در دهک نخست، در سال‌های آینده حدود هزار دلار از مزایای خدمات درمانی و تغذیه‌ای خود را از دست می‌دهند. این یعنی، به‌زبان ساده، سفره‌ فقرا کوچک‌تر می‌شود و نان‌شان کمتر تا مالیات ثروتمندانی نظیر ماسک، زاکربرگ و بافت سبک‌تر شود. افزون بر این، اجرای این قانون تا یک دهه آینده چیزی نزدیک به ۵ هزار میلیارد دلار بر بدهی ملی آمریکا خواهد افزود.

کمیته مسئول بودجه فدرال هشدار داده که این حجم از استقراض نه‌تنها به تورم دامن خواهد زد، بلکه نرخ بهره را نیز افزایش می‌دهد و سرمایه‌گذاری عمومی را محدود می‌سازد. با این حساب فشار اقتصادی به اقشار متوسط و ضعیف اقتصادی، مضاعف خواهد شد. این در حالی است که هواداران طرح، از جمله مقام‌های کاخ سفید، آن را امتداد سیاست‌های موفق پیشین می‌دانند؛ ادعایی که از سوی اغلب اقتصاددانان مستقل رد شده است. برخی از سیاستمداران مترقی و اعضای نزدیک به سناتور برنی سندرز، از جمله سناتور الیزابت وارن، معتقدند راه‌حل نه در بخشش مالیاتی، بلکه در بازتوزیع ثروت از طریق وضع مالیات بر دارایی‌های بسیار بالا نهفته است.

بر پایه محاسبه آکسفام، تنها با دریافت سه درصد مالیات از ثروتمندانی که دارایی‌هایشان فراتر از یک میلیارد دلار است، می‌توان سالانه ۵۰ میلیارد دلار درآمد ایجاد کرد، رقمی که برای تأمین غذای ۲۲ میلیون شهروند کم‌درآمد کافی‌ است. گرچه طرح‌های افزایش مالیات بر ثروت با مقاومت حقوقی و سیاسی روبه‌روست و برخی کارشناسان مشروعیت قانونی آن را زیر سؤال برده‌اند‌ اما موج فزاینده نارضایتی اجتماعی در آمریکا نشان می‌دهد که ادامه این مسیر نابرابر ممکن است پیامدهای سیاسی و اقتصادی پرهزینه‌تری به همراه داشته باشد.

در کشوری که هم بدهی دولتی به سقف تاریخی رسیده و هم نابرابری در ثروت به بحران بدل شده، پرسش اصلی این است: آیا دولت در خدمت عموم مردم است، یا در خدمت شمار اندکی از میلیاردرها؟ تا اینجای کار دونالد ترامپ و دولتش نشان داده‌اند که آنها در سمت ثروتمندان ایستاده‌اند.

منبع: روزنامه هفت صبح