بیماران کلیوی مراقب گرمای تابستان باشند

باشگاه خبرنگاران جوان - محمدمهدی حسینی استاد تمام گروه جراحی کلیه و مجاری ادراری، با اشاره به آسیب‌پذیری بیشتر بیماران کلیوی در برابر شرایط آب و هوایی گرم، حفظ تعادل دقیق مایعات بدن در این بیماران را حائز از اهمیت بالا خواند و گفت: از یک سو، افزایش دما و تعریق می‌تواند موجب کم‌آبی شود و از سوی دیگر، اختلال در عملکرد کلیه‌ها، دفع مناسب مایعات اضافی را با مشکل مواجه می‌کند.

وی در مورد نحوه صحیح مدیریت مصرف مایعات برای بیماران کلیوی در فصل گرما، به دو گروه عمده بیماران دیالیزی و بیماران با عملکرد باقیمانده کلیه اشاره کرد و افزود: برای بیماران نیازمند دیالیز، میزان مصرف مایعات باید به دقت و بر اساس دستور پزشک معالج تنظیم شود؛ اغلب این میزان بر اساس میزان تقریبی ۵۰۰ میلی‌لیتر به علاوه حجم ادرار ۲۴ ساعته تعیین می‌شود.

حسینی توصیه کرد: لازم است این بیماران از نوشیدنی‌های خنک و بدون نمک نظیر آب خالص و دمنوش‌های رقیق استفاده کنند که دیگر راهکار حفظ سلامت این بیماران است.

وی با بیان نحوه صحیح مدیریت مصرف مایعات برای بیماران کلیوی افزود: این بیماران می‌توانند میزان مصرف مایعات خود را با در نظر گرفتن حجم ادرار ۲۴ ساعته و افزودن ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌لیتر به آن تنظیم کنند؛ همچنین در صورت افزایش تعریق، افزایش اندک مایعات مجاز است.

حسینی آگاهی از نشانه‌های بروز کم‌آبی نظیر خشکی دهان، سرگیجه، افت فشار خون، کاهش ادرار و علائم اضافه‌بار مایعات، از جمله تورم اندام‌ها، تنگی نفس، افزایش ناگهانی وزن است را برای این بیماران ضروری برشمرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین توجه به رنگ ادرار را شاخص مناسبی عنوان کرد و گفت: در زمینه آگاهی از وضعیت سلامت در فصل گرما، حفظ رنگ معمول ادرار و جلوگیری از غلیظ شدن آن اهمیت دارد.

حسینی در ادامه به تغییرات لازم در رژیم غذایی بیماران کلیوی در فصل تابستان پرداخت و افزود: کاهش مصرف نمک در این فصل برای بیماران کلیوی ضروری است، مصرف مواد غذایی شور، ترشی‌ها، فست‌فود‌ها و کنسرو‌ها باید به کمترین میزان ممکن برسد تا از ایجاد تشنگی و احتباس مایعات در بدن جلوگیری شود؛ با این حال، در صورت تعریق شدید ممکن است تحت نظر پزشک، مصرف اندکی نمک بیشتر توصیه شود.

وی بر کنترل مصرف پتاسیم بیماران کلیوی در فصل تابستان تاکید کرد و افزود: توصیه می‌شود مصرف میوه‌های حاوی پتاسیم بالا نظیر موز، پرتقال و طالبی، همچنین مصرف سبزی‌های با این ویژگی مانند سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی محدود شده و در مقابل، مصرف میوه‌های کم‌پتاسیم مانند سیب، انگور و آناناس در اولویت قرار بگیرد.

حسینی همچنین به محدودیت مصرف پروتئین در بیماران کلیوی اشاره کرد و گفت: در حالی که بیماران دیالیزی به پروتئین هم نیاز دارند، بیماران مبتلا به CKD ممکن است بر اساس نظر پزشک معالج، نیاز به محدودیت مصرف پروتئین داشته باشند.

به گفته وی، بهتر است بیماران کلیوی در این فصل، مصرف نوشیدنی‌های مدر نظیر چای غلیظ، قهوه و یا نوشیدنی‌های الکلی را محدود کنند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه بر اهمیت تدابیر پیشگیرانه در برابر کم‌آبی و تنظیم سبک زندگی در فصل گرما تاکید کرد و گفت: بیماران کلیوی بهتر است از قرار گرفتن در معرض گرمای شدید به ویژه حضور در فضا‌های باز در ساعات اوج گرما (۱۰ صبح تا ۱۶ بعدازظهر) خودداری کنند.

حسینی پوشیدن لباس‌های نخی، گشاد و استفاده از کلاه در محیط‌های باز را نز ضروری دانست و افزود: خنک نگه داشتن محیط زندگی، استفاده از وسایل سرمایشی نظیر کولر یا پنکه توصیه می‌شود؛ همچنین مصرف مایعات باید به صورت جرعه‌های کوچک و در طول روز انجام شود و از مصرف یک باره حجم زیاد مایعات پرهیز شود.

وی همچنین به کنترل روزانه وزن این بیماران در این فصل تاکید کرد و افزود: افزایش ناگهانی وزن می‌تواند نشانه‌ای از احتباس مایعات باشد و باید مورد توجه قرار گیرد؛ انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی در ساعات خنک روز (صبح زود یا عصر) و با شدت کم (مانند پیاده‌روی آرام و یوگا) و پرهیز از ورزش در محیط‌های گرم و باز نیز از دیگر راهکار‌ها است.

حسینی با بیان اینکه در صورت تعریق زیاد، جبران الکترولیت‌های از دست رفته باید با مشورت پزشک انجام شود، اظهار کرد: همچنین افزودن اندکی نمک به غذا می‌تواند در این شرایط کمک‌کننده باشد، اما مصرف محلول‌های ORS برای بیماران دیالیزی اغلب توصیه نمی‌شود.

وی در پایان ضمن تاکید بر اهمیت رعایت دقیق توصیه‌های پزشکی برای کنترل میزان مایعات بدن بیماران کلیوی در تابستان، یادآور شد: بیماران کلیوی در فصل تابستان نیازمند توجه ویژه به تنظیم مصرف مایعات، نمک، پتاسیم و فعالیت بدنی هستند؛ پایش منظم وضعیت جسمانی و مشورت با پزشک معالج یا متخصص تغذیه کلیه برای تنظیم دقیق برنامه غذایی و میزان مصرف مایعات، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.

منبع: وزارت بهداشت