به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، وقتی نگاه ریزبینانه‌تری به محصولات مصرفی خود می‌اندازیم، با واقعیت‌هایی پر از شک روبه‌رو خواهیم شد. در ادامه این مطلب مصاحبه‌ای با کارشناس عطاری اینترنتی عطارخونه انجام داده‌ایم که می‌تواند به بسیاری از سوالات ما پاسخ دهد.
چرا نمی‌توانیم حتی محصولی مانند عسل را با اطمینان بخریم؟
فرض کنید شما تصمیم به خرید عسل ارگانیک گرفته‌اید، بسیاری از مراکز تولید و فروشگاه‌ها را هم بررسی می‌کنید تا محصولی مطابق استانداردهای موجود خریداری کنید. اما برای‌تان هنوز سوالی بزرگ مطرح است. اگر گیاهان تغذیه شده توسط زنبورها از کشت محصولات تراریخته باشند، آیا گزینه‌هایی مانند ارگانیک بودن، طبیعی بودن و از همه مهمتر سالم بودن این محصول زیر سوال نمی‌رود؟
پیش از هرچیزی لطف کنید معنی واژه تراریخته را برای ما توضیح دهید و چرایی نبایدهای استفاده از آن را بفرمائید.
تراریخته براساس تعریفی کلی به گیاهان، جانوران یا موجودات میکروسکوپی‌ای گفته می‌شود که ترکیب ژنتیکی آن‌ها (DNA) به طریقی تغییر یافته باشد که در طبیعت از راه جفت‌گیری یا نوترکیبی طبیعی اتفاق نمی‌افتد. اگر بخواهیم بسیار ساده آن را بیان کنم، می‌شود تولید گیاه یا جانورانی که در آن‌ها تغییرات ژنتیک ایجاد کرده باشند. این تغییر هم باید به شکلی اتفاق افتاده باشد که صفتی به صفات محصول جدید اضافه بشود.
برای مثال یک دانه برنج را در نظر بگیرید که در برابر یکی از آفت‌های برنج مقاوم شده و نیازی به سم و نگهداری‌های خاص نداشته باشد. این دانه برنج جدید را برنج تراریخته می‌نامند.
حالا چرایی استفاده نشدن از این محصولات چیست؟
بدون‌شک برای هر چیزی طرفداران و مخالفان بسیاری وجود دارد. اما مخالفان تراریخته دلایل پزشکی و مرتبط با سلامت را مطرح می‌کنند که بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
* یکی از چالش‌هایی که می‌تواند رخ دهد، تأثیر ژن‌های جدید و قدیم روی یکدیگر است که مواردی پیش‌بینی نشده را به وجود می‌آورند.
* نتیجه بسیاری از تغییرات در طولانی مدت روی بدن انسان خود را نشان می‌دهند و بررسی آن‌ها در کوتاه مدت ناممکن است. این ترسی را ایجاد می‌کند که شاید در آینده شاهد مشکلاتی برای مصرف‌کنندگان این محصولات باشیم.
* ژن تغییر یافته می‌تواند به شیوه‌های مختلف با گیاهان، میکروب‌ها و جانوران دیگر ترکیب شود.
* شاید سخت‌ترین قسمت کار این باشد که به شکل روشن مشخص نیست که باید به دنبال چه تغییری در بدن مصرف‌کننده باشیم و این موضوع می‌تواند از نمایان شدن بسیاری از مشکلات جلوگیری کند.
آیا محصولات تراریخته بر محصولات ارگانیک و طبیعی هم تأثیر می‌گذارند؟
در تعدادی از کشورها برای کشت محصولات تراریخته باید قوانین سختی را رعایت کنید. البته این قوانین در اتحادیه اروپا بسیار سخت‌گیرانه‌تر است. حتی در تعدادی از کشورها، زمین‌ها تحت پوشش چنین کشت‌هایی باید از دیگر زمین‌های باغی و کشاورزی فاصله داشته باشند.
پس می‌توانیم چنین انتظاری را داشته باشیم که حتی کشت این محصولات هم می‌تواند بر دیگر محصولات تأثیر سو داشته باشد. اما این گفته بنده یا کارهای احتیاطی صورت گرفته، همگی براساس رفتارهای پیشگیرانه است.
آیا تراریخته می‌تواند بر محصولات فراوری شده، مانند شیره انگور هم تأثیر بگذارد؟
چنین دغدغه‌ای دقیقاً پس از ورود محصولات تراریخته به وجود آمد. این اتفاق وقتی رخ می‌دهد که برای مثال حیواناتی که ما از گوشت، شیر یا محصولات دیگرشان استفاده می‌کنیم، از چنینی موادی تغذیه کرده باشند. این دوره تاثیرگذاری‌های غیر مستقیم بسیار طولانی و پنهان است. شما فکر کنید بخواهید محصولی را که برای سلامتی‌تان استفاده می‌کنید، مشکل داشته باشد، این آسیبی است که نمی‌دانیم چگونه به ما زده شده است.
همین مثال شما، در برنامه خود خرید شیره انگور اصل را قرار داده‌اید یا اصلاً می‌خواهید شیره انگور را خودتان تهیه کنید. می‌روید و انگور را مستقیم خریداری می‌کنید. اما باید پیش از چنین کاری، پاسخ چند سوال را بدانید. آیا در زمین مجاور محصولی تراریخته کشت شده است؟ یا اینکه اگر در پرورش این محصول از کود حیوانی استفاده شده، غذای این دام از محصولات تراریخته تهیه شده است؟
می‌بینید این فرایندها به چه شکلی می‌توانند در تغذیه سالم ما هم حضور داشته باشند در حالی که ما هیچ اطلاعی از آن‌ها نداریم.
پیشنهاد شما برای مصرف‌کنندگان به عنوان کارشناس در مواد غذایی و محصولات طبیعی و سالم چیست؟
مطمئناً استفاده از مواد و محصولات تراریخته را تأیید نمی‌کنم. در کنار این مورد استفاده از محصولاتی را پیشنهاد می‌کنم که دارای تاییدیه مراکز معتبر یا افراد معتبر باشند. برای مثال محصولی مانند روغن زیتون در بسیاری از فروشگاه‌های وجود دارد و اتفاقاً محصولی است که برندهای مختلف ایرانی و خارجی آن را برای فروش عرضه کرده‌اند. پس بهتر است روغنی را خریداری کنیم که از تولید آن اطمینان بیشتری داشته باشیم.
در تولید روغن زیتون کافی است از زیتونی استفاده شود که خارج از عرف طبیعی خود کاشته شده باشد. مطمئناً این روغن تمام خواص میوه زیتون را با خود به همراه می‌آورد در نتیجه می‌تواند تأثیرات بدی را در طول زمان و دراز مدت روی بدن شما داشته باشد. به این دلیل که این تأثیرات شاید در سال‌های آتی خود را نشان دهند، شما نمی‌توانید آن را به مصرف طولانی مدت محصولی در گذشته مرتبط بدانید. پس متأسفانه این چرخه آسیب، آن هم کاملاً پنهان باقی می‌ماند.
با این حساب می‌توانیم محصولی مانند روغن کرمانشاهی استفاده کنیم یا آن هم در ابهام است؟
توجه داشته باشید که برای خرید روغن کرمانشاهی یا محصولاتی مانند آن از فروشگاه مطمئن یا خود دامدار در محل مشکلی نیست، چون اطمینان بالایی به سلامت آن است. چراکه خوشبختانه هنوز در بسیاری از نقاط کشور، کشت محصولات تراریخته انجام نمی‌شود. همچنین دام‌هایی که به شکل سنتی پرورش می‌یابند از مراتع سالم تغذیه می‌کنند و بیشتر باید متوجه محصولات وارداتی باشیم.
موارد مهمی در این مطلب بررسی شد که شاید پیش از این به آن‌ها توجه نمی‌کردیم. اما در نهایت برای زندگی شهرنشینی امروزه فقط می‌توان پیشنهاد خرید از مراکز معتبر را داشت تا بتوانیم سلامتی خود را حفظ کنیم.
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.
