همسایگان ایران همچنان در تلاش برای ثبت آثار ناملموس حوزه ایران بزرگ به نام کشور خود در پروسه هویت‌سازی برای ملت‌شان هستند. در یکی از خبرها آمده بود که حتی امارات متحده عربی نیز تلاش کرده است مهارت ساخت بادگیر را که یک معماری کاملا ایرانی است به نام خود در حافظه میراث جهانی یونسکو به ثبت برساند. کشورهای همسایه با استفاده از شکاف موجود میان مجامع علمی و فرهنگی، برخی آثار حوزه ایران بزرگ را که می‌توانند به‌عنوان پرونده‌های مشترک همچون نوروز به ثبت جهانی برسانند، به نام خود ثبت جهانی می‌کنند.

در یکی از نمونه‌ها ورزش باستانی «بازداری» که نام ترکی‌اش قوشبازی است، به‌رغم قدمت تاریخی که در ایران داشت در دومین کنفرانس بین‌المللی «بازداری» در سال2013 در قطر به نام کشور مصر و با قدمت 3300سال اعلام شد. این اقدام موجب شد تا 2کارشناس ایرانی به نام‌های معصومه صفایی و محمدرضا محمدی ، در دسامبر2014 در سومین کنفرانس بین‌المللی بازداری در ابوظبی با استناد به یک نقش برجسته در کردستان اعلام کنند ایران مبدع بازداری در جهان با قدمت 3700سال است.

معصومه صفایی در سخنرانی خود در کنفرانس ابوظبی در جمع نمایندگان بیش از 80کشور با عنوان «بازداری در سرزمین پارس» و با استناد به متون تاریخی، ایران را به‌عنوان بنیانگذار «بازداری» در جهان معرفی کرد. این ادعا با وجود اینکه با استناد به کتاب «بازداری در طبیعت و قوشخانه» به قلم «امافورد» مطرح شد، اما از سوی برخی کشورها مورد اعتراض قرار گرفت.

با وجود اعتراض برخی کشورها به این سخنرانی، مهندس معصومه صفایی و مهندس محمدرضا محمدی به پیگیری‌های خود برای اصلاح این موضوع و انتشار به‌عنوان متن مرجع در مجامع بین‌المللی «بازداری» ادامه دادند و سرانجام مقاله مربوط به پیشتاز بودن ایران در ورزش بازداری مورد تأیید «اتحادیه میراث بازداری» قرار گرفت و برای اطلاع عموم و بهره‌برداری محققان و علاقه‌مندان در سایت.falconryheritage.org منتشر شد. «بازداری» یا «بازیاری» به‌طور عام فن شکار با پرندگان شکاری و پرورش و درمان مرغان شکاری است و چون یکی از نمونه‌های اصلی آن شکار با باز است با کلمه فارسی «بازیاری» مشخص شده است. این واژه به همراه فن آن از ایران وارد تمدن اسلامی شد. این ورزش باستانی در زبان عربی «بیزره» نامیده شده که مشتق شده از بیزار، معرب بازدار و بازیار فارسی است.

بعدها در دوران استیلای مغول‌ها و ترک‌زبان‌ها کلمات «بازدار» و «بازیار» به کلمات «قوشچی»، «قوشیار» و «قوشچی‌گر» تبدیل شد که به‌معنای پیشه و هنر تربیت و نگهداری و درمان قوش که کلمه‌ای ترکی و مترادف «باز» است، قلمداد می‌شود.

• ایران پیشتاز بازداری است

«اما فورد» در کتاب خود به بازداری اشاره کرده اما از نخستین مدارک یافت شده در مورد «بازداری» می‌توان به گزارش «هنری لایارد» باستان‌شناس انگلیسی اشاره کرد (1817-1894). او در اکتشافات منطقه «خرس آباد» کردستان که بخشی از سرزمین پارس بوده، تصویر مردی را یافته است که باز شکاری‌ای روی دستش قرار داشته است. این تصویر متعلق به 1700سال پیش از میلاد مسیح است. یعنی حدود 3700سال پیش. بنابراین به‌طور صریح عنوان شد که مسئولان حاضر باید این گراف را که در آن مصر به‌عنوان پیشتاز «بازداری» در جهان به تصویر کشیده شده اصلاح کنند و ایران را پیشتاز و آغازگر این رشته بدانند. «بازداری» اما اکنون براساس قوانین محیط زیست در ایران ممنوع است.

• پیشینه بازداری در ایران

در بخش‌هایی از اظهارات معصومه صفایی درخصوص پیشینه «بازداری» در سرزمین پارس آمده است: «ایرانیان در دوران باستان مانند بسیاری از هم‌عصران‌شان علاوه بر ابزارآلات صید از جانورانی مانند سگ، یوز، پرندگان شکاری از قبیل باز و شاهین نیز در شکار سود می‌جستند. آثار برجای مانده از پیشدادیان حاکی از آن است که نخستین پرندگان شکاری در این عهد دست‌آموز شده و مورد توجه قرار گرفته‌اند، یعنی حدود 5500سال پیش». ولی از آنجا که این ادعا به منظور تأیید و ثبت، نیازمند مستندات کافی و قابل‌قبول است و امکان دسترسی به این مستندات مهیا نشد بنابراین بر تاریخ 3700ساله که مستندات مکتوب درخصوص آن وجود داشت تأکید و ارائه شد. «باز» از پرندگان بومی کشورهای عربی زبان نیست و بازرگانان، این پرنده را از ایران، هند و ترکمنستان کنونی به این کشورها می‌بردند. حتی نیاکان ایرانی‌ها از شاه‌بوف و جغد در شکار استفاده می‌کردند و هرآنچه را در روز با عقاب طلایی شکار می‌کردند در شب با شاه‌بوف پنجه می‌کردند.»