به گزارش سرویس فرهنگی جام نیوز، همانطور که در تربیت فرزندان باید با حوصله و به طور تدریج و برنامه ریزی شده قدم برداشت در برطرف کردن رفتارهای غیر هنجار نیز، باید با سعه صدر و اصولی برخورد کرد تا بتوان نتیجه مورد نظر را بدست آورد.

در ادامه نکته‌های کاربردی برای از بین بردن بدرفتاری‌ را از کتاب خانواده و تحول در تربیت، آقای رضا فرهادیان  متذکر می شویم.

برای از بین بردن رفتارهای ناپسند، هم‌چون قهر، دیگر آزاری، ایجاد مزاحمت برای دیگران، حسادت، قدرت‌طلبی، انتقام، اظهار بی‌لیاقتی و بی‌قیدی، سرپیچی از دستورات و انجام تکالیف، پرخاشگری، خشونت، کمرویی، تنبلی، عیب‌جویی و شکایت از دیگران، براساس سه اصلی که قبلاً ذکر گردید، به روش زیر عمل کنید:

1 . تا حد امکان بدرفتاری‌های فرد را نادیده گرفته و به رفتارهای مثبت و نقاط قوّت او توجه کنید. از دلسوزی و رسیدگی بیش از اندازه بپرهیزید.

2 . در چنین مواقعی تشویق، تنبیه، نوازش، محبت و توجه بیش از حد، نامناسب و حتی مخرّب است.

3 . با فرزند معارضه نکنید. به او بیاموزید که چگونه از توانایی‌های سازنده خود در جهت کمک به دیگران و همکاری با آنان استفاده کند.

4 . دعوا کردن و بی‌اعتنایی مطلق، تنها تمایل فرد را به زورگویی و قدرت‌طلبی بیش‌تر، افزایش می‌دهد.

5 . از بدرفتاری کودک آزرده خاطر نشوید. از تنبیه یا تلافی کردن خودداری کنید.

6 . در جهت ایجاد رابطه مثبت و صمیمانه با فرزند خود بکوشید تا او به شما اعتماد پیدا کند و دریابد که او را دوست دارید.

7 . از انتقاد، سرزنش و کنایه‌گویی بپرهیزید.

8 . او را به خاطر تلاش‌های مثبت و کارهای خوب، هرچند کوچک و ناچیز باشد، تشویق کنید. به توانایی‌های وی اعتماد کرده و بر نقاط قوت او تأکید کنید و خوبی‌های کارهای شایسته او را برشمارید.

8 . از توجه بیش از حد به کودک بپرهیزید و تسلیم رفتار او نشوید.

9 . با عمل خود به کودک بفهمانید که مساعدت و یاری کردن دیگران، دارای اهمیت و ارزش است و علاقه و رغبت او را به همکاری با دیگران تحسین کنید.

10 . به کودک اجازه تصمیم‌گیری بدهید. به او فرصت دهید تا نتیجه قضاوت خود را تجربه کند و با این شیوه، عملاً اعتماد به نفس را در او تقویت کنید.

11 . هدف از کوشش و تلاش فرزندتان را تشخیص دهید تا بهتر بتوانید عمل کنید.

12 . با برخورد آزادمنشانه و رفتاری بزرگوارانه با او ارتباط برقرار کنید، به گونه‌ای که به همه اعضای خانواده حسن ظن یافته و به آنان اعتماد کند. به او اختیار و آزادی دهید و از او مسؤولیت بخواهید. در این صورت، حس مسؤولیت‌پذیری و اعتماد به نفس در او تقویت می‌شود.

13 . رفتار بزرگوارانه شما باید بر مبنای احترام به حقوق انسانی افراد، چه کوچک و چه بزرگ، باشد. این خود زمینه احترام متقابل را در روابط دو جانبه فراهم می‌کند.

14 . به کودک حق انتخاب و تصمیم‌گیری بدهید تا نتیجه عملکرد خود را تجربه کند.

15 . یکی از نیازهای مهم انسان‌ها احساس ارزشمندی، عزت نفس، جلب توجه و احترام گذاشتن دیگران به خود است. منشأ بدرفتاری‌ها نیز رفع این نیاز است. بکوشید تا از ایجاد احساس عدم امنیت خاطر، متزلزل شدن موقعیت کودک نزد اطرافیان و تضعیف عزت نفس او بپرهیزید.

16 . عکس‌العمل نامناسب در برابر بدرفتاری کودک و حساسیّت بیش از اندازه، موجب افزایش بدرفتاری می‌شود. با سعه صدر و بردباری با رفتار او مقابله کنید و مانند یک مربی آگاه و دلسوز برای تأمین نیاز کودک و نوجوان، احساس ارزشمندی و توانمندی را در وی زنده کنید.

17 . با رفتار نامناسب فرزند مقابله به مثل نکنید. بهترین راه مقابله، سکوت، شکیبایی، تحسین نمودن رفتارهای مثبت، پرهیز از جدال بر سر کسب قدرت و انتقام‌جویی است. با آرامش و خونسردی، نکات سازنده و مثبت را در جهت بهتر شدن رفتار وی بیان کنید. به جای عیب‌جویی از او بر نقاط قوت و توانایی‌های او تأکید نمایید. به فرزندتان اعتماد کنید تا اعتماد به نفس خود را تقویت نماید.

18 . در کارهای کودکان و نوجوانان دخالت نکنید، بلکه بر آن‌ها نظارت داشته باشید.

کودکی که در پی کسب قدرت است، معمولاً دارای پدر و مادر قدرت‌طلبی است که با زور می‌خواهند بر دیگران تحکّم کنند. کودکی که اظهار بی‌لیاقتی، تنبلی و بی‌قیدی می‌کند، ناتوان نیست، بلکه رفتار والدین و اطرافیان وی به‌گونه‌ای بوده است که او دیگر به توانایی‌های خود اعتماد ندارد و از خود مأیوس گشته و اعتماد به نفس از وی سلب شده است.

انگیزه تلاش و حرکت در انسان‌ها پس از تأمین نیازهای جسمی، یافتن تعلّق خاطر، جلب توجه و احترام دیگران، آرامش و امنیت خاطر است.

افراد بزهکار و بدرفتار دلسرد و ناامیدند و باور ندارند که می‌توانند از مسیر درست، تعلّق خاطر یافته و به ارزش و عزت و احترام دست یابند. بزهکاری و بدرفتاری آنان با قهر، جاه‌طلبی، قدرت‌طلبی، انتقام‌جویی، بی‌بندوباری، اظهار بی‌لیاقتی و تنبلی، ستیزه‌جویی، عیب‌جویی، خشونت، پرخاشگری، شکایت از دیگران، حسادت، خیالبافی، گوشه‌گیری، گریز از واقعیت‌ها، سرپیچی از قوانین، عدم انجام تکالیف و... بروز می‌کند. این رفتارهای نابه‌هنجار عکس‌العمل فردی است که شخصیت وی دچار تحقیر، بی‌اعتنایی و تزلزل شده است.

این رفتارها مکانیزم‌هایی دفاعی و جبرانی برای باز یافتن عزت نفس و ارزش از دست رفته است. پس باید به روش شایسته و درست، این نیازها را پاسخ داد تا کمبودهای او جبران گردد.