استرس کار چگونه به خواب همسرتان سرایت می‌کند؟

باشگاه خبرنگاران جوان - مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد تأثیرات منفی آزار و اذیت در محیط کار فراتر از فرد قربانی است و می‌تواند به شریک زندگی او نیز منتقل شده و خواب هر دو نفر را مختل کند. این تحقیق که توسط دانشگاه «ایست آنگلیا» در بریتانیا انجام شده، نشان می‌دهد که بی‌خوابی می‌تواند یک پدیده «مُسری» باشد که از یک فرد به فرد دیگر، به‌ویژه میان زوج‌ها، انتقال یابد.

بسیاری از افراد در محیط کار با استرس‌های گوناگونی مواجه‌اند؛ از احساس تحقیر گرفته تا تجربه مستقیم آزار کلامی یا رفتاری توسط همکاران. این فشارهای روانی نه تنها موجب اختلال در خواب می‌شود، بلکه با عبور از مرزهای فردی، به شریک زندگی فرد نیز سرایت می‌کنند. پروفسور آنا سانس-ورخل، از دانشکده مدیریت بازرگانی دانشگاه ایست آنگلیا در این‌باره می‌گوید: «بسیار جالب است که بی‌خوابی می‌تواند مُسری باشد. به‌نظر می‌رسد که شدت بی‌خوابی و اثرات آن میان زوج‌ها تأثیر متقابل دارد؛ امری که عجیب نیست، زیرا بیدار شدن یک نفر می‌تواند دیگری را نیز از خواب بیدار کند.» او ادامه می‌دهد: «در چنین شرایطی، هر دو نفر ممکن است احساس کنند که کم‌خوابی بر کیفیت زندگی روزمره‌شان تأثیر منفی می‌گذارد.» 

دو مطالعه برای بررسی تأثیر استرس شغلی بر خواب 

این پژوهش شامل دو مطالعه مجزا بودند. در مطالعه نخست، ۱۴۷ کارمند به‌مدت پنج روز تحت بررسی قرار گرفتند و در مطالعه دوم، ۱۳۹ زوج به‌مدت دو ماه مورد مطالعه قرار گرفتند. در هر دو مطالعه، شرکت‌کنندگان درباره میزان تجربه آزار شغلی، دفعاتی که با خشم به وقایع محیط کار فکر می‌کردند و وضعیت خواب و بی‌خوابی‌شان گزارش‌هایی ارائه دادند. نتایج این مطالعات نشان داد که تأثیر استرس شغلی بر خواب به‌صورت غیرمستقیم و از طریق درگیری ذهنی مداوم با تجارب منفی بروز می‌یابد.

این افکار منفی مکرر نه تنها باعث می‌شود که به خواب رفتن سخت شود، بلکه خواب متلاطم و بیدار شدن‌های زودهنگام را نیز به‌دنبال دارند. پروفسور سانس-ورخل در ادامه اضافه می‌کند: «نتایج ما نشان می‌دهد که اثرات آزار شغلی فقط به فرد قربانی و محیط کار محدود نمی‌شود، بلکه به شریک زندگی او نیز انتقال می‌یابد و باعث اختلال خواب در هر دو نفر می‌گردد.» 

راهکارهایی برای کاهش افکار مزاحم و بی‌خوابی 

این مطالعه تأکید می‌کند که نیاز به برنامه‌های پیشگیرانه زوج‌ها در چارچوب محیط کار وجود دارد. به‌گفته پژوهشگران، طراحی برنامه‌هایی با رویکرد زوج‌محور می‌تواند به هر دو نفر در مقابله با تنش‌های محیط کار کمک کند و در نتیجه سطح افکار منفی و بی‌خوابی را کاهش دهد.

بی‌خوابی در طولانی‌مدت می‌تواند عوارض جسمی و روانی گسترده‌ای داشته باشد. بر اساس آمار منتشر شده توسط شورای خواب بریتانیا، بیش از یک‌سوم مردم بریتانیا شب‌ها کمتر از شش ساعت می‌خوابند و حدود ۲۰ درصد نیز از خواب‌آلودگی شدید در طول روز رنج می‌برند. اهمیت خواب در سلامت موضوعی است که بارها در پژوهش‌های مختلف تأیید شده است. یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ توسط دانشگاه هاروارد نشان داد که خواب منظم و باکیفیت می‌تواند امید به زندگی را به‌طور متوسط تا پنج سال در مردان و بیش از دو سال در زنان افزایش دهد. همچنین مشخص شد که حدود هشت درصد از مرگ‌های ناشی از علل مختلف ممکن است به الگوهای نادرست خواب مرتبط باشند.

دانشمندان مدتی است که می‌دانند خواب ناکافی خطر ابتلا به بیماری‌هایی چون فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، چاقی و دیابت را افزایش می‌دهد. حتی یک شب بی‌خوابی می‌تواند باعث افزایش یک ماده شیمیایی در مغز شود که با بیماری آلزایمر مرتبط است. از سوی دیگر، کسانی که از آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب) رنج می‌برند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلالات شناختی زودرس قرار دارند. مطالعات نشان داده‌اند که این افراد به‌طور متوسط ده سال زودتر از دیگران دچار کاهش عملکرد ذهنی می‌شوند. 

بی‌خوابی، نتیجه فکر کردن بیش از حد به ناعدالتی‌ها 

در پژوهش جدید دانشگاه ایست آنگلیا، یک رابطه مستقیم میان بی‌خوابی و تفکر بیش‌ازحد درباره تجربیات منفی شغلی کشف شد. در حالی که ممکن است در ابتدا به‌نظر برسد که فکر کردن به مسائل آزاردهنده محیط کار به حل آن‌ها کمک می‌کند، اما این تفکر مزمن در درازمدت می‌تواند آسیب‌زا باشد. در نهایت، این مطالعه نشان می‌دهد که خواب، به‌عنوان یکی از ارکان سلامت جسمی و روانی، نه‌تنها تحت تأثیر عوامل فردی بلکه در تعامل اجتماعی و روابط نزدیک نیز آسیب‌پذیر است. اهمیت توجه به این موضوع، به‌ویژه در دنیای پرتنش کاری امروز، بیش از پیش احساس می‌شود.

منبع: فرارو