خواب عمیق چه تأثیری بر سلامت مغز دارد؟

 یافته‌های یک پژوهش جدید نشان می‌دهد خواب عمیق طی فرآیندی، مواد زائد جمع‌شده در مغز را از بین می‌بَرَد که برای سلامت مغز و پیشگیری از بروز اختلالات عصبی مهم است.

 وبگاه ارث در گزارشی آورده است: خواب‌آور‌ها ممکن است این سامانه طبیعی پاکسازی مغز را مختل کنند؛ ضمن اینکه آثار طولانی‌مدت آنها بر عملکرد شناختی مشخص نیست.

سیستم گلیمفاتیک مانند یک سامانه پاکسازی مغز عمل می‌کند. در طول روز، مواد زائد متابولیک در مغز انباشته می‌شوند؛ از جمله پروتئین‌های سمی که اگر حذف نشوند، ممکن است به بروز مشکلات عصبی مانند بیماری آلزایمر منجر شوند.

سیستم گلیمفاتیک با استفاده از مایع مغزی‌نخاعی (مایع شفافی که مغز و نخاع را احاطه کرده است) این مواد مضر را دفع می‌کند.

مایع مغزی‌نخاعی مانند آبی است که در لوله‌ها جریان می‌یابد و زباله‌ها را می‌شوید و می‌بَرَد. این فرآیند به طور مؤثر در طول خواب عمیق، که سرعت سامانه مغز بالا می‌رود، اتفاق می‌افتد.

نقش مهم نوراپی‌نفرین در طول خواب عمیق

دانشمندان از سال‌ها پیش از وجود سیستم گلیمفاتیک مطلع بودند؛ اما تاکنون نمی‌دانستند دقیقاً موتور محرک آن چیست.

پژوهش اخیر دانشمندان دانمارکی نشان داده است نوراِپی‌نفرین (یک پیام‌رسان شیمیایی در مغز) کلید معما است: در طول خواب عمیق، امواج نوراپی‌نفرین باعث می‌شود رگ‌های خونی در مغز به طور ریتمیک ضربان پیدا کنند.

این دانشمندان دریافتند ساقه مغز در طول این مرحله از خواب تقریباً هر ۵۰ ثانیه امواج نوراپی‌نفرین را آزاد می‌کند. این امواج مانند پمپ عمل می‌کنند و باعث انقباض و شُل‌شدن رگ‌های خونی مغز می‌شوند. این حرکت ریتمیک ضربان‌هایی را تولید می‌کند که به جریان مایع مغزی نخاعی در مغز کمک و مواد زائد و سموم را خارج می‌کند.

یافته‌های این پژوهش نشان داد خواب عمیق چقدر برای سالم نگه‌داشتن مغز مهم است. در طول خواب عمیق، سامانه پاکسازی مغز، مواد زائد مضر و سموم را از بین می‌بَرَد. این فرآیند برای پیشگیری از اختلالات عصبی و حفظ عملکرد شناختی ضروری است.

منبع: ایرنا