زاکانی: «این‌بار شما شهردار باشید»
علیرضا زاکانی، شهردار تهران طی یادداشتی با عنوان «این‌بار شما شهردار باشید» اظهارداشت: طرح فراگیر من شهردارم که تاکنون ۲ مرحله اجرای موفق را پشت سر گذاشته، موفق شد به‌عنوان ابتکار تهران در رویداد جایزه جهانی نوآوری ۲۰۲۴ مسکو نیز برگزیده شود و به دیده شدن «تهران دوست‌داشتنی» در سطح شهر‌های بزرگ جهان کمک کند. جزئیات این یادداشت به شرح ذیل است:
۱. در نوشته قبل ذکر شد که درک صحیح پویایی و تحول -که بخشی از زندگی نوین و امروزیِ همه ما است- لازمه هر نوع تفکر بلندمدت، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای تحول در شهر است و چنین رویکردی به تحوّل به سه ویژگی مهم، هم از سوی شهروندان، و هم از سوی مدیریت شهری نیاز دارد: اراده برای نوآوری، شناخت درست از تحول مورد نیاز و شجاعت برای عمل و اقدام. مدیریت شهری تلاش دارد چشم‌انداز، اصول، راهبرد‌ها و برنامه‌های موردنظر را با «حاکمیت نگاه مدیریتی مشارکت‌محور و تکیه بر توانمندی‌های ذینفعان شهر تهران، به‌ویژه شهروندان تهرانی» با ایجاد ۴ تحول «درون‌زا؛ سخت‌افزاری و کالبدی؛ فناورانه و دانش‌بنیان و نرم‌افزاری و روحی» پیش ببرد و زمینه دستیابی به «مدیریت شهری الگو، شهر الگو، شهر هوشمند، و شهروند الگو» را فراهم کند. نخستین تحول از چهار تحول همگرا و بر محور عدالت شهری، مدیریت شهری الگوست که شکل زیر این ترتیب را نشان می‌دهد:
۲. تحول درون‌زای شهرداری با هدف دستیابی به «مدیریت شهری الگو» بر پایه این باور شکل گرفته که اولاً شهر اسلامی ایرانی می‌باید مظهر تجلی «مردم‌سالاری دینی» باشد؛ و ثانیاً سرمایه انسانی در شهرداری تهران و در همه زیرمجموعه‌های ستادی و صفی آن، «مسؤولیت‌پذیر، نوآور، و تحوّل‌خواه» بوده و این سرمایه خدوم، صادقانه و صمیمانه تمام توان و تلاش خود را برای خدمت‌گزاری به شهروندان به کار می‌گیرد تا بتواند مشارکت و همراهی آنها را در تولید فکر و ایده برای تحوّل تا همگامی در اجرای تحوّل جلب کند و با این شیوه، هم سازمان شهرداری را ارتقا دهد و هم با «مردم‌سالاری دینی در مدیریت شهری» رضایت ولی‌نعمتان خود یعنی شهروندان را به دست آورد. برنامه‌هایی مانند طرح «من شهردارم» نمونه‌هایی از همین رویکرد به‌عنوان شیوه جدیدی از مدیریت مشارکتی هستند که سبب شد شهروندان، پروژه‌های منتخب خود را از میان هزاران ایده و پروژه کارشناسی شده مورد نیاز در حوزه‌های ترافیکی، عمرانی، خدمات شهری، اجتماعی، فرهنگی و ورزشی که بخشی از آن را خود پیشنهاد داده بودند، تعیین و برای اجرا به شهرداری ابلاغ کنند. خوشبختانه این طرح فراگیر که تاکنون ۲ مرحله اجرای موفق را پشت سر گذاشته، موفق شد به‌عنوان ابتکار تهران در رویداد جایزه جهانی نوآوری ۲۰۲۴ مسکو نیز برگزیده شود و به دیده شدن «تهران دوست‌داشتنی» در سطح شهر‌های بزرگ جهان کمک کند.
۳. تحول درون‌زای شهرداری تلاش دارد مدیریت شهری در تهران را از یک نهاد صرفاً خدماتی به یک «نهاد خدمتگزار اجتماعی» ارتقا دهد؛ که آرمان و کار ویژه خود را ارائه خدمات همه‌جانبه، فراگیر و عادلانه به شهروندانش می‌داند. برای تحقق این هدف، لازم است این نهاد کیفیت سرمایه انسانی خود را تقویت کند؛ جوانگرایی جدی داشته باشد؛ شایسته‌سالار و متکی به تعهد، تخصص و توانمندی کارکنانش باشد؛ نظام آموزش و توانمندسازی مطلوبی را برای مجموعه کارکنانش به کار گیرد و تأمین نیاز‌های مادی و معنوی آنها را در اولویت کاری خویش قرار دهد؛ برنامه‌ریزی جامع و هدفمند شهر را مبتنی بر اندیشه‌ورزی انجام داده، منابع مالی شهر را با تکیه بر انضباط مالی، مولدسازی و تقویت مشارکت ذینفعان، پایدار کند؛ فرایند‌های کاری و خدماتی خود را اصلاح و شفاف کند؛ و با شناسایی گلوگاه‌های فساد و رفع آنها، سلامت اداری در شهر را ارتقا بخشد. همه مسئولیت‌های شهر را بپذیرد و آنچه را مربوط به خودش است به طور کامل انجام داده و پاسخگو باشد و آنچه را وظیفه سایر دستگاه‌ها و نهادهاست، نیز به قدر توان به آنها کمک کرده تا در کارشان موفق و سربلند باشند تا در نهایت خدمات همه اسباب رضایتمندی شهروندان عزیز تهرانی و میهمانان ایشان از سراسر کشور و فرای مرز‌های جغرافیایی فراهم آورد.
مدیریت شهری با اجرای هم‌افزای این برنامه‌ها و با حاکمیت مدیریت جهادی، توانا و پاسخگو امیدوار است خود را به جایگاه تحوّلی «مدیریت شهری الگو» برساند و چشم‌انداز کلانشهر الگوی جهان اسلام و یکی از سه شهر مهم و برتر منطقه آسیای جنوب‌غربی را محقق کند.
۴. یکی از راهبرد‌های اساسی در مسیر دستیابی به تحول مدیریت شهری الگو، «مدیریت مشارکتی» است. البته مشارکت حقیقی، مؤثر و حداکثری همه شهروندان به‌ویژه نخبگان در اداره شهر و تکیه بر تجربیات انباشته و دانش متراکم آحاد مردم در مناطق، نواحی و محلات مختلف شهر تهران. این سطح از مشارکت مردم در شهر، راهبرد «مردمی‌سازی» را هم به کار می‌گیرد تا زمینه‌ساز مشارکت عمومی مردم برای بهبود «حکمرانی مردم‌بنیان» و کارآمدی شهرداری به‌عنوان نهاد خدمتگزار اجتماعی باشد.
بدیهی است دستیابی به این هدف نیازمند افزایش وفاق و تقویت سرمایه اجتماعیِ مدیریت شهری در میان شهروندان است و به همین خاطر طرح‌هایی مانند «من شهردارم»، «ایده‌های مردمی برای گردشگری شهر تهران»، رویداد ورزشی «قهرمان شهر»، رویداد «جایزه جهانی تهران؛ شهر شعر» و ده‌ها طرح مشابه دیگر بویژه با تشکیل ستاد موثرین و نخبگان محلات برای رشد و پویایی محلات ۳۵۳ گانه تهران، از این جهت نیز راهی به سوی تقویت مشارکت مردم و مردمی‌سازی پایتخت به شمار می‌آیند.
۵. برای نمایش ملموس و عینی رویکرد حکمرانی مردم‌بنیان و مردمی‌سازی اداره پایتخت، اندکی توجه بیشتر به طرح «من شهردارم» می‌تواند گویا و مفید باشد.
این طرح که در دور نخست خود در سال ۱۴۰۱ موفق به جذب مشارکت ۳۴۶ هزار شهروند تهرانی برای انتخاب مردمیِ ۱۳۶۴ پروژه شد، زمینه‌ای را فراهم کرد که مدیریت شهری با افتخار، وظیفه تأمین منابع مالی ۴ هزار میلیارد تومانی این پروژه‌ها را تقبل و آنها را اجرا کند. موفقیت طرح «من شهردارم» در دوره دوم (۱۴۰۲) میزان اعتماد عمومی شهروندان تهرانی را افزایش داد و با مشارکت بیش از یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر، حدود ۳۰۰۰ پروژه با آرا مردمی، انتخاب و با اعتبار ۷.۱ هزار میلیارد تومان وارد مرحله اجرا شد که تا کنون عمده پروژه‌های آن به پایان رسیده است.
دوره سوم طرح «من شهردارم» نیز از آبان ماه سال جاری با دریافت و ثبت ایده‌های مردمی آغاز شده است و با مشارکت بالای دو میلیون نفر از شهروندان تهرانی در مرحله سوم این طرح و انتخاب پروژه‌های مورد نظر از موارد کارشناسی شده مورد نیاز شهر و روند رو به رشد اعتماد و مشارکت شهروندان از این برنامه، نمادی از اثربخشی و کارآمدی خدمت صادقانه و مخلصانه خدمتگزاران مردم در شهرداری تهران قرار گرفت و مؤیدی خواهد شد در «مدیریت شهری الگو» مبتنی بر مدیریت مشارکتی، مردم‌سالاری دینی در شهر، حکمرانی مردم‌بنیان، و مردمی‌سازی پایتخت؛ ان‌شاءالله.
12142287
مهمترین اخبار اجتماعی
