رویکرد نوین مبارزه با مواد مخدر در ایران؛ تاکید بر پیشگیری، درمان و مشارکت مردمی

باشگاه خبرنگاران جوان - علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت،  در نشست تخصصی معاونان، مشاوران و دبیران شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان‌های سراسر کشور، با تأکید بر نقش مؤثر جمهوری اسلامی ایران در عرصه مبارزه با مواد مخدر، از تدوین و اجرای برنامه‌های عملیاتی نوین برای سال ۱۴۰۴ خبر داد.

وی تصریح کرد: ایران همواره در خط مقدم مبارزه با مواد مخدر قرار داشته و در این مسیر، هزینه‌های سنگینی را نه‌تنها برای خود، بلکه برای امنیت و سلامت جامعه جهانی متحمل شده است.

رییسی با اشاره به تأکید رئیس‌جمهور مبنی بر لزوم اجرای برنامه‌ای نوین و متفاوت در روند مبارزه با مواد مخدر، اظهار کرد: برنامه‌های تحولی جدیدی که در ستاد مبارزه با مواد مخدر تدوین شده‌اند، با تکیه بر مدیریت منسجم و کارآمد موجود، با قدرت پیگیری و اجرا خواهند شد.

ظرفیت عظیم زیرساخت‌های نظام سلامت کشور

معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به ظرفیت عظیم زیرساخت‌های نظام سلامت کشور، اظهار کرد: در سراسر کشور، به‌ویژه در دورافتاده‌ترین مناطق، شبکه‌ای گسترده و منسجم از خدمات بهداشتی فعال است، به‌طوری‌که برای هر جمعیت حدود هزار نفر یک خانه بهداشت پیش‌بینی شده است.

وی همچنین با اشاره به فعالیت ۵۷۰۰ پایگاه سلامت شهری و روستایی و حدود ۵۰۰۰ مرکز خدمات جامع سلامت با حضور پزشک و کارشناس بهداشت روان، تأکید کرد: این کارشناسان علاوه بر ارائه خدمات عمومی سلامت، در حوزه پیشگیری از اعتیاد و سوءمصرف مواد نیز آموزش دیده‌اند و به‌طور فعال مشغول به کار هستند.

به گفته رئیسی، در حال حاضر حدود ۳۶ هزار مرکز بهداشتی در سراسر کشور فعالیت دارند و هر منطقه به یک تیم سلامت متصل است که خدمات مراقبتی و پیشگیرانه را به‌صورت مستمر ارائه می‌دهد.

وی با تأکید بر اهمیت ثبت الکترونیک پرونده‌های سلامت اظهار کرد: در حال حاضر، اطلاعات ۸۷ میلیون کد ملی شامل شهروندان ایرانی و اتباع خارجی در سامانه الکترونیک سلامت ثبت شده است که ظرفیتی بسیار ارزشمند در نظام سلامت کشور محسوب می‌شود.

وی همچنین با بیان اینکه سه موضوع «اختلال مصرف مواد»، «الکل» و «دخانیات» در غربالگری‌های اولیه نظام سلامت مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، افزود: برنامه‌هایی همچون «تقویت بنیان خانواده»، «نوجوان سالم من»، «خانواده توانا» و آموزش «مهارت‌های زندگی» به‌طور مستمر در حوزه پیشگیری از اعتیاد در حال اجرا هستند.

فعالیت ۷۵ مرکز، ۴۵ کانکس و ۱۰۸ تیم سیار کاهش آسیب مصرف مواد مخدر در کشور 

معاون بهداشت وزارت بهداشت در خصوص اقدامات انجام‌شده برای کاهش مصرف مواد مخدر در سطح کشور اظهار کرد: در حال حاضر ۷۵ مرکز کاهش آسیب فعال در این حوزه داریم و همچنین ۴۵ کانکس مجهز که توسط انجمن‌ها تأمین و به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور اهدا شده‌اند، در اختیار ما قرار دارد. علاوه بر این، ۱۰۸ تیم سیار کاهش آسیب نیز در حال فعالیت هستند که تاکنون عملکرد رضایت‌بخشی داشته‌اند.

رئیسی با تأکید بر ضرورت پذیرش واقعیت‌ها و تلاش برای حل مشکلات موجود، خاطرنشان کرد: هر جا تصمیم‌گیری‌ها با رویکرد عاقلانه و منطقی انجام شود، بدون تردید نتایج مثبتی حاصل خواهد شد.

وی افزود: بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی از جمله اقداماتی است که باید در آینده با جدیت دنبال شود و رییس‌جمهور نیز بر این موضوع تأکید دارد. اگر بتوانیم مشارکت مردم را در این مسیر جلب کنیم، قطعاً به موفقیت‌های بیشتری دست خواهیم یافت. بر همین اساس، پیشنهاد می‌کنم که رویکرد محله‌محوری در سطح کشور پیاده‌سازی شود.

وی ادامه داد: باید کانون‌های محله‌محور را راه‌اندازی کنیم؛ کانون‌هایی که در آنها افراد اثرگذار از حوزه‌های مختلف از جمله ریش‌سفیدان، مددکاران اجتماعی، نخبگان، کارشناسان حوزه سلامت، بهزیستی و سایر متخصصان حضور داشته باشند و بتوانند به‌صورت هدفمند مسائل، مشکلات و آسیب‌های اجتماعی هر محله را شناسایی، غربالگری و پیگیری کنند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با تأکید بر ضرورت هم‌افزایی میان پیشگیری، درمان و خدمات مددکاری، اظهار کرد: اگر بتوانیم این سه بخش را به‌صورت هماهنگ و در قالب یک چرخه کامل به پیش ببریم، شانس موفقیت ما در کنترل و کاهش آسیب‌ها به‌مراتب افزایش خواهد یافت.

وی همچنین از تدوین طرح جدیدی خبر داد که در آن به جای آغاز مداخله از مراکز بهداشتی و درمانی، یک گام به عقب بازمی‌گردیم و مداخلات را از سطح خانواده‌ها آغاز می‌کنیم. در این طرح که به‌زودی آماده اجرا خواهد شد، ساختار مراقبت‌ها به‌صورت سلسله‌مراتبی تعریف شده است؛ به‌گونه‌ای که خانه‌ها به‌عنوان سطح پایه، خانه‌های بهداشت سطح یک، مراکز درمانی سطح دو و مراکز بستری سطح سه در نظر گرفته می‌شوند.

وی افزود: در اجرای این مدل نوین، باید از ظرفیت‌های فناوری، ابزار‌های نوین دیجیتال و هوش مصنوعی برای ارتقای سطح مراقبت و پیشگیری بهره‌برداری کنیم.

رئیسی در پایان با اعلام آمادگی کامل وزارت بهداشت برای همکاری با ستاد مبارزه با مواد مخدر، تصریح کرد: مجموعه معاونت بهداشت آمادگی خود را برای مشارکت همه‌جانبه اعلام می‌کند و با تمام توان در کنار همکاران ستاد مبارزه با مواد مخدر خواهد بود تا بتوانیم به شکل مؤثرتر و یکپارچه‌تری در مسیر کاهش آسیب‌های ناشی از مصرف مواد گام برداریم.

منبع: وزارت بهداشت