گردشگری هوشمند؛ پیشران توسعه پایدار شهرهای آینده

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی؛ دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در یادداشتی نوشت: گردشگری هوشمند، به‌عنوان یکی از پیشران‌های تحول دیجیتال، نقشی اساسی در توسعه اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری و بهبود کیفیت زندگی شهری ایفا می‌کند. این مفهوم که بر پایه فناوری‌های نوینی همچون هوش مصنوعی، کلان‌داده‌ها، اینترنت اشیا، واقعیت افزوده و رایانش ابری بنا شده، فراتر از یک مدل سنتی گردشگری عمل کرده و بستری برای افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و ایجاد فرصت‌های جدید در شهرهای گردشگرپذیر فراهم آورده است.

امروزه، شهرهای پیشرو مانند بارسلونا، آمستردام و سنگاپور با بهره‌گیری از زیرساخت‌های هوشمند و مدیریت داده‌محور، توانسته‌اند جایگاه خود را در صنعت گردشگری جهانی تثبیت کنند. این شهرها نه‌تنها گردشگران بیشتری جذب کرده‌اند، بلکه توانسته‌اند به مقاصدی سودآور برای سرمایه‌گذاران تبدیل شوند. بررسی مدل‌های موفق نشان می‌دهد که گردشگری هوشمند عاملی کلیدی در رشد اقتصادی، اشتغال‌زایی و توسعه پایدار شهری است.

یکی از مهم‌ترین مزایای اقتصادی این رویکرد، افزایش اشتغال و جذب سرمایه‌گذاری‌های هدفمند است. گردشگری هوشمند، زمینه را برای رشد صنایع دانش‌بنیان، استارتاپ‌های فناوری‌محور و خدمات دیجیتالی‌شده فراهم کرده و منجر به ایجاد فرصت‌های جدید شغلی شده است. توسعه این حوزه، سرمایه‌گذاری مستقیم در زیرساخت‌های هوشمند، سیستم‌های پرداخت دیجیتال، مدیریت حمل‌ونقل پیشرفته و اپلیکیشن‌های گردشگری را تقویت کرده و مسیر رشد اقتصادی را هموار ساخته است.

بهینه‌سازی منابع و کاهش هزینه‌های عملیاتی از دیگر مزایای مهم این تحول است. گردشگری هوشمند با بهره‌گیری از تحلیل داده‌های بلادرنگ و سیستم‌های پیش‌بینی‌گر، به کاهش 30 درصدی هزینه‌های انرژی، 25 درصدی هزینه‌های حمل‌ونقل و 20 درصدی هزینه‌های مدیریت شهری منجر شده است. یکپارچه‌سازی حمل‌ونقل عمومی با فناوری‌های دیجیتال، ضمن کاهش تراکم ترافیکی و آلودگی هوا، به بهبود تجربه سفرهای شهری نیز کمک کرده است.

افزایش کیفیت زندگی و امنیت اجتماعی از دیگر پیامدهای مثبت این مدل است. توسعه سیستم‌های نظارتی هوشمند، گسترش خدمات دیجیتال در حوزه سلامت و مدیریت کارآمد فضاهای شهری، منجر به ارتقای رفاه عمومی و افزایش اعتماد گردشگران به مقصدهای هوشمند شده است. همچنین، استفاده از فناوری‌های پیشرفته در مدیریت بحران، اثرات منفی بلایای طبیعی و بحران‌های شهری را به حداقل رسانده و تاب‌آوری شهرها را افزایش داده است.

با وجود این مزایا، اجرای گردشگری هوشمند با چالش‌هایی نیز همراه است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، افزایش شکاف دیجیتال و کاهش فرصت‌های شغلی برای نیروی کار کم‌مهارت است. اتوماسیون گسترده، گرچه بهره‌وری را افزایش داده، اما هم‌زمان نیاز به مهارت‌های جدید را بیشتر کرده و برخی مشاغل سنتی را به حاشیه رانده است. همچنین، مسئله امنیت سایبری و حفاظت از داده‌های گردشگران چالشی مهم محسوب می‌شود، چراکه وابستگی روزافزون به زیرساخت‌های دیجیتال، خطر حملات سایبری را افزایش داده و لزوم تقویت تدابیر امنیتی را دوچندان کرده است. علاوه بر این، هزینه‌های بالای پیاده‌سازی فناوری‌های هوشمند، به‌ویژه در شهرهای درحال‌توسعه، یکی از موانع کلیدی گسترش این مدل به شمار می‌رود.

به‌منظور بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های گردشگری هوشمند، سیاست‌گذاری‌های دقیق و برنامه‌ریزی‌های جامع ضروری است. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، توسعه شبکه‌های ارتباطی پرسرعت، تقویت سیستم‌های پردازش کلان‌داده و ارتقای امنیت سایبری، از جمله اقدامات کلیدی در این راستا است. همچنین، اجرای برنامه‌های مهارت‌افزایی و توانمندسازی نیروی کار می‌تواند از گسترش شکاف دیجیتال جلوگیری کرده و روند پذیرش فناوری‌های نوین را تسریع کند.

گردشگری هوشمند، تنها یک تغییر فناورانه نیست، بلکه یک راهبرد کلان برای توسعه اقتصادی و بهینه‌سازی مدیریت شهری محسوب می‌شود. در شرایطی که رقابت جهانی در صنعت گردشگری به‌شدت افزایش یافته، بهره‌گیری از داده‌محوری، نوآوری‌های دیجیتال و سرمایه‌گذاری پایدار، نه‌تنها به جذب گردشگران بیشتر کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در افزایش تاب‌آوری اقتصادی شهرها خواهد داشت. شهرهایی که بتوانند این ظرفیت‌ها را به‌درستی مدیریت کنند، نه‌تنها در عرصه گردشگری جهانی پیشرو خواهند بود، بلکه به قطب‌های نوآوری، سرمایه‌گذاری و پایداری اقتصادی تبدیل خواهند شد.

انتهای پیام/