۴۵ سال اقتدار و امنیت/ صاعقه؛ دستِ بلند ایران در غرب آسیا

امروزه هواپیماهای بدون سرنشین در حوزه های پدافند، رادار، موشک و دریا مأموریت‌های متنوعی داشته و تنها ابزاری که در همه این حوزه‌ها و حتی بیشتر از آن می‌تواند ایفای نقش و مأموریت کند، پهپاد است.

پرنده‌های بدون سرنشین هم در حوزه تولید اطلاعات، هم در حوزه رزم پدافندی و هم در حوزه رزم تهاجمی، نقش مهمی را ایفا کرده و بر اساس همین قابلیت‌هاست که کشورهای غربی سرمایه گذاری سنگین و هنگفتی را در تولید پهپادها کرده‌اند.

امروز ایران اسلامی در حوزه پهپاد صاحب ایده، فناوری و صنعت بوده و نیز با ترکیب‌شدن با روش‌های جنگ نامتقارن، طراحی و تولید این پرنده‌ها بر اساس ایده‌های عملیاتی و روش‌های خاص و انحصاری صورت می‌گیرد.

در این بررسی به وضوح می‌توان دریافت که دانش «پهپادی» ایران و سرعت پیشرفت کشورمان در حوزه پهپادها در مقایسه با روند تولید و پیشرفت این صنعت در کشورهای جهان نسبت قابل ملاحظه‌ای دارد و این سرعت پیشرفت توانسته است بسیاری از معادلات را در عرصه‌های مختلف به خصوص عرصه نظامی در شرایط منطقه و جهان تغییر دهد.

در این گزارش قصد داریم به بیان ویژگی‌های پهپادهای خانواده صاعقه که متشکل از صاعقه ۱ و ۲ بوده است، بپردازیم.

پهپاد «شاهد-۱۸۱»

این پرنده که با عنوان «صاعقه» شناخته می‌شود، در جریان بازدید دریابان شمخانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی از نمایشگاه دستاوردهای پهپادی نیروی هوافضای سپاه در سال ۹۵ دو نوع از این خانواده رونمایی شد که مجهز به پیشرانه‌های جت و ملخی (توربوپراپ) بوده‌اند.

این پرنده نمونه ۶۰ درصدی پهپاد شاهد-۱۷۱ (سیمرغ) بوده و یکی از انواع پهپادهای رزمی بردبلند، ساخت ایران است که با استفاده از فناوری پهپاد آمریکایی « 170- RQ» به روش مهندسی معکوس، توسط صنایع هواپیمایی شاهد، ساخته شده است. 

پهپاد «صاعقه» از نظر مشخصات فنی به پهپاد سیمرغ شباهت کامل داشته و مجهز به موتور توربوفن پیستونی است اما از نظر ابعاد، اندکی از مدل اصلی خود کوچک‌تر است.

«صاعقه-۱» قابلیت حمل ۴ بمب هدایت‌شونده «سدید-۳۴۲» که هوشمند و نقطه‌زن بوده را دارا است.

بمب «سدید-۳۴۲» به‌دلیل داشتن بال‌های جمع شونده کمترین فضای ممکن را اشغال کرده و لذا بهترین گزینه برای استفاده بر روی این پهپاد است.

پهپاد «شاهد-۱۹۱»

این پهپاد که با عنوان «صاعقه-۲» نیز شناخته می‌شود، مانند «شاهد-۱۸۱» نمونه ۶۰ درصدی سیمرغ بوده با این تفاوت که «شاهد-۱۹۱» به‌جای موتور پیستونی از یک موتور توربوجت بهره می‌برد.

در پهپاد «شاهد-۱۸۱» به‌دلیل استفاده از موتور ملخی سطح مقطع راداری به شدت افزایش پیدا کرده و ارتفاع پروازی نیز کمتر از نمونه موتورجت خواهد بود؛ در نتیجه لزومی برای کاهش سطح مقطع راداری دیده نمی‌شود و به همین خاطر بمب‌های «سدید-۳۴۲» بیرون از «شاهد-۱۸۱» لود شده‌اند، اما این موضوع در «شاهد-۱۹۱» برعکس است، این نمونه با داشتن یک موتور توربوجت و سرعت بالا از اختفای راداری بیشتری بهره برده و به همین جهت بمب‌هایی که حمل می‌کند، در داخل یک محفظه در داخل بدنه پهپاد قرار می‌گیرد.

«شاهد-۱۹۱» از نوعی موتور میکروتوربوجت با توان ۱۱۰ کیلوگرم نیرو معادل ۱۰۷۸.۸ نیوتون نیرو استفاده می‌کند، این موتور به نام توربوجت ۸۹۶ معرفی شده است که احتمالا همان میکروتوربوجت «طلوع-۱۰» با توان اسمی ۱۳۰۰ نیوتون نیرو است.

این پرنده دارای ارتفاع پروازی و اختفای بیشتر در برابر رادار بوده و به همین جهت درآن یک جایگاه درونی برای حمل سلاح طراحی شده تا به اختفای این پهپاد حین مأموریت رزمی کمک شود.

«صاعقه-۲» توان حمل دو عدد بمب «سدید-۳۴۲» را در جایگاه درونی حمل سلاح خود دارد، بمب‌های «سدید-۳۴۲» دارای بال‌های جمع شونده بوده و برعکس موشک «سدید-۱» نیاز به تیوپ برای حمل و شلیک ندارند؛ همچنین مانند «سدید-۳۴۵» دارای بال‌های ثابت نیستند.

صنایع پهپادی ایران در این سال‌ها رشد فراوانی را داشته و اکنون حتی قدرت‌های نظامی دنیا نیز خواستار این پهپاد‌ها هستند و به نوعی آن‌ها نیز پذیرفته‌اند که ایران در این عرصه اکنون از برترین کشور‌های جهان محسوب می‌شود علی رغم آنکه تا چند دهه پیش شاید کسی باور نمی‌کرد که ایران در این عرصه از قدرت‌های جهانی محسوب شود.

امروزه نیز ایران اسلامی در ساخت انواع هواپیماهای بدون سرنشین اعم از رزمی، شناسایی و جنگالی با مأموریت‌های متعدد به پختگی کامل رسیده‌ و به فناوری‌های روز دنیا دست پیدا کرده‌ است که می‌توانیم براساس نیاز نیرو انواع پهپاد را تولید کنیم و در آینده، ساخت انواع پهپادهای دیگر را نیز در دستور کار داریم.

منبع: فارس