ترامپ چگونه بر سیاست و اقتصاد اروپا اثرگذار است؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی‌تبار - بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، همراه با کنترل کامل کنگره توسط جمهوری‌خواهان، چالش‌های جدیدی برای اروپا در حوزه‌های تجارت، دفاع و سیاست‌های اقلیمی به همراه خواهد داشت. کارشناسان هشدار می‌دهند که این تحولات می‌تواند آسیب‌های اقتصادی وارد کند و از اتحادیه اروپا می‌خواهند که برای مقابله با این چالش‌ها، رقابت‌پذیری خود را افزایش دهد و استقلال جغرافیایی‌اش را به‌ طور قاطعانه حفظ کند.

آغاز دوران چهار ساله ترامپ و چالش‌های جهانی

بازگشت ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا، تنها چند هفته دیگر آغاز می شود و به‌نظر می‌رسد دوران جدیدی از سیاست‌های اقتصادی و بین‌المللی او آغاز خواهد شد که اثرات گسترده‌ای در سطح جهانی به‌ویژه در اروپا خواهد داشت. با تسلط جمهوری‌خواهان بر هر دو مجلس نمایندگان و سنا، ترامپ حالا قدرت زیادی برای تغییر سیاست‌های آمریکا دارد که این تغییرات می‌تواند بر ثبات سیاسی و اقتصادی در سراسر جهان، به‌ویژه در اروپا، تاثیرگذار باشد.

آتش تنش‌ها در تجارت، دفاع و اقلیم

پیروزی ترامپ بار دیگر سوالاتی را درباره تنش‌های تجاری، مسئولیت‌های دفاعی و همکاری‌های اقلیمی مطرح کرده است. تحلیلگران هشدار می‌دهند که دستورکار «اول آمریکا» او می‌تواند تاثیرات عمیقی بر اتحادیه اروپا داشته باشد و موجب بروز چالش‌های بزرگ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شود.

خوزه مانوئل باروسو، رئیس سابق کمیسیون اروپا، بازگشت ترامپ به قدرت را «درمان شوک‌آور» برای قاره‌ای توصیف کرد که با بحران‌های متعدد، افزایش ملی‌گرایی و رکود اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند. او افزود: «ترامپ سه چالش اصلی را شدت می‌بخشد و به‌عنوان یک زنگ خطر ضروری عمل می‌کند.» سیاست‌های ترامپ اگرچه بی‌ثبات‌کننده است، اما ممکن است اروپا را مجبور کند که ضعف‌های ساختاری خود را به‌طور قاطعانه برطرف کند و به‌این‌ترتیب برای مواجهه با بحران‌ها آماده‌تر شود.

باروسو همچنین به فراخوان ماریو دراگی، رئیس سابق بانک مرکزی اروپا، اشاره کرد که بر لزوم بسیج سالانه ۷۵۰ تا ۸۰۰ میلیارد یورو، معادل ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا، برای حفظ رقابت با آمریکا و چین تأکید کرده است. او بر لزوم اقدام قاطع رهبران اتحادیه اروپا تأکید کرد و گفت که باید از روابط اقتصادی عمیق بین اروپا و آمریکا برای جلوگیری از اقدامات تجاری یک‌جانبه واشنگتن که می‌تواند به هر دو اقتصاد آسیب برساند، استفاده شود.

باروسو در ادامه افزود: «اتحادیه اروپا فرصتی دارد تا از وضعیت یک نوجوان جغرافیای سیاسی خارج شود و به‌طور تدریجی خود را در کنار آمریکا و چین در صحنه جهانی مطرح کند.»

تهدیدهای تجاری ترامپ؛ تعرفه‌ها و اثرات اقتصادی

ترامپ تهدید کرده است که تعرفه‌های جدیدی بر کالا‌های اروپایی، به‌ویژه خودروها، وضع خواهد کرد که این امر می‌تواند به‌طور جدی به بزرگ‌ترین اقتصاد‌های اتحادیه اروپا آسیب برساند. بر اساس پیش‌بینی‌های اقتصاددان گلدمن ساکس، وضع تعرفه ۱۰ درصدی بر واردات آمریکا – از جمله واردات از اروپا – می‌تواند ۱ درصد از تولید ناخالص داخلی منطقه یورو را کاهش دهد. در این بین، آلمان با کاهش ۱.۱ درصدی، بریتانیا با کاهش ۰.۷ درصدی و اسپانیا با افت ۰.۶ درصدی روبه‌رو خواهند شد.

عدم‌قطعیت در سیاست‌های تجاری خود به‌ویژه خطرات زیادی به همراه دارد. تحلیلگران اشاره کردند که «مقیاس واقعی افزایش تعرفه‌ها ممکن است برای رشد اقتصادی کمتر از عدم‌قطعیت در سیاست‌های تجاری اهمیت داشته باشد»، زیرا شرکت‌ها به‌دلیل نگرانی از اختلالات احتمالی، سرمایه‌گذاری‌های خود را به تعویق انداخته و زنجیره‌های تأمین خود را تغییر خواهند داد.

دفاع؛ فشارهای مالی و نظامی ترامپ

سیاست خارجی معامله‌گرایانه ترامپ، به‌ویژه انتقاد او از ناتو و کاهش حمایت آمریکا از امنیت اروپا، فشار بیشتری بر اتحادیه اروپا وارد می‌کند. برآورد‌های گلدمن ساکس نشان می‌دهد که برای رسیدن به هدف هزینه‌های دفاعی ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی ناتو و جبران کاهش حمایت‌های آمریکا، اتحادیه اروپا مجبور خواهد بود هر سال ۰.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به هزینه‌های دفاعی اختصاص دهد. اگرچه این هزینه‌ها آمادگی نظامی را تقویت خواهد کرد، اما منافع اقتصادی آن به دلیل اثرات کم‌ضریب دفاعی در اروپا احتمالاً محدود خواهد بود.

انجلیوشه مورینا، کارشناس ارشد شورای روابط خارجی اروپا، گفت: «اتحادیه اروپا باید مشارکت خود را افزایش دهد تا از ایجاد خلاء قدرت جلوگیری کند که روسیه و چین می‌توانند از آن بهره‌برداری کنند.»

جهت‌گیری اروپا در مقابل ترامپ؛ تقویت استقلال جغرافیایی

بازگشت ترامپ به قدرت نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا باید به‌طور جدی استقلال جغرافیای سیاسی خود را تقویت کند. نیکلای پویترس از اندیشکده بروگل، پیچیدگی طراحی یک استراتژی جدید برای اوکراین تحت دولت ترامپ را برجسته کرد، زیرا ترامپ تمایلی به «پرداخت برای امنیت اروپا» ندارد اما انگیزه‌های مالی برای ادامه فروش تسلیحات به اوکراین دارد. اروپا باید مسئولیت بیشتری برای همسایگی خود بپذیرد و از این که کاهش مشارکت آمریکا به آسیب‌پذیری‌های جدید منجر شود، جلوگیری کند.

اقلیم؛ خطرات سیاست‌های زیست‌محیطی

بدبینی ترامپ نسبت به تغییرات اقلیمی و مخالفت او با توافق سبز اروپا می‌تواند خطرات زیادی برای همکاری‌های جهانی در زمینه محیط زیست ایجاد کند. الژیبتا بینکوسکا، مشاور ارشد شرکت کُووینگتون و برلینگ، اظهار داشت: «بدبینی ترامپ نسبت به تغییرات اقلیمی و مخالفت او با توافق سبز اروپا احتمالاً منجر به بازگشت قوانین زیست‌محیطی در داخل آمریکا، خروج از توافقات بین‌المللی اقلیمی و افزایش حمایت از تولید سوخت‌های فسیلی خواهد شد.»

این تغییرات می‌تواند رهبری اتحادیه اروپا در زمینه اقدام اقلیمی را تضعیف کرده و تلاش‌های بین‌المللی برای پیشبرد سیاست‌های پایدار را با چالش‌های جدی مواجه سازد.

منبع: یورو نیوز