یمن به قدرتی راهبردی تبدیل شده است

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی‌تبار- یمن در ماه‌های اخیر به یکی از بازیگران مهم در معادلات ژئوپلتیک منطقه غرب آسیا تبدیل شده است. تحولات اخیر، از جمله تشدید درگیری‌ها در دریای سرخ و واکنش‌های بین‌المللی به حملات حوثی‌ها، نشان‌دهنده رشد و نفوذ این کشور در معادلات جهانی است. در این گزارش، به بررسی دلایل این تحول و تاثیرات آن بر سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی می‌پردازیم.

زمینه تاریخی و تحولات درون‌کشوری یمن

یمن، کشوری با تاریخ پیچیده، از دهه‌ها پیش درگیر جنگ‌های داخلی و بحران‌های سیاسی بوده است. از زمان انقلاب در ۲۰۱۱ و سقوط رئیس‌جمهور علی عبدالله صالح، این کشور درگیر یک جنگ داخلی میان دولت یمن و جنبش انصارالله (حوثی‌ها) بوده است. این درگیری‌ها که ابتدا محدود به خاک یمن بود، به تدریج به یک بحران بین‌المللی تبدیل شد و قدرت‌های خارجی مختلف، از جمله عربستان سعودی و ایران، وارد آن شدند.

در حالی که عربستان سعودی به حمایت از دولت قانونی یمن پرداخته است، ایران به صورت ضمنی از حوثی‌ها حمایت کرده و آن‌ها را در برابر نیروهای ائتلاف عربی تقویت کرده است. این رقابت‌های نیابتی بین دو قدرت منطقه‌ای باعث شده تا یمن به یکی از کانون‌های بحرانی در خاورمیانه تبدیل شود.

تحولات اخیر: یمن و کشتی‌ها در دریای سرخ

در مارس ۲۰۲۵، حوثی‌ها اعلام کردند که حملات خود را به کشتی‌های اسرائیلی در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب از سر خواهند گرفت. این تهدیدات به ویژه پس از وقوع درگیری‌های گسترده در غزه و تلاش‌های اسرائیل برای محدود کردن نفوذ حماس در منطقه، شدت گرفت. حوثی‌ها به عنوان یک نیروی پرنفوذ در منطقه، دریای سرخ را که یک مسیر حیاتی برای تجارت جهانی است، هدف قرار داده‌اند.

این حملات نه تنها تأثیرات اقتصادی بر تجارت جهانی داشته، بلکه امنیت کشتیرانی اسرائیل در منطقه را به خطر انداخته است. واشنگتن نیز در پاسخ به این تهدیدات، حملات هوایی به مواضع حوثی‌ها انجام داد، به طوری که بیش از ۵۳ نفر از یمنی ها به شهادت رسیده اند. . این اقدامات نظامی نشان‌دهنده شدت یافتن درگیری‌ها و تلاش آمریکا برای حفظ امنیت اسرائیل در راه‌های آبی استراتژیک در این منطقه می‌باشد.

نفوذ یمن و پیامدهای آن برای ژئوپلتیک منطقه

یمن به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در کنار تنگه باب‌المندب، که یکی از شریان‌های اصلی تجارت جهانی است، از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است. این تنگه، که به طور مستقیم دریای سرخ را به اقیانوس هند متصل می‌کند، یکی از مسیرهای حیاتی برای حمل‌ونقل نفت و کالاهای تجاری است. کنترل یا تهدید این مسیر به طور مستقیم بر اقتصاد جهانی و روابط بین‌المللی تأثیرگذار است.

حوثی‌ها با گسترش نفوذ خود در این منطقه و تهدید کشتیرانی در دریای سرخ، توانسته‌اند خود را به عنوان یک قدرت تاثیرگذار در معادلات ژئوپلتیک منطقه‌ای معرفی کنند. آن‌ها به طور مؤثر توانسته‌اند به یکی از مهم‌ترین بازیکنان در معادلات امنیتی منطقه‌ای تبدیل شوند و توانایی خود در تهدید جریان‌های تجاری و نظامی در آب‌های بین‌المللی را به رخ بکشند.

یمن، بازیگر جدید در سیاست‌های جهانی

یمن، که تا پیش از این به دلیل بحران‌های داخلی در حاشیه قرار داشت، اکنون به یک بازیگر مهم در سیاست‌های جهانی تبدیل شده است. با توجه به تحولات اخیر، از جمله حملات به کشتی‌های اسرائیلی و واکنش‌های بین‌المللی، این کشور به طور مؤثری درگیری‌های نیابتی در منطقه را تحت تأثیر قرار داده است.

در سطح بین‌المللی، بازیگران مختلف، از جمله ایالات متحده و روسیه، توجه بیشتری به تحولات یمن دارند. آمریکا به عنوان یکی از قدرت‌های اصلی به‌طور مستقیم درگیری‌ها را از طریق حملات هوایی و حمایت از نیروهای دولت یمن مدیریت کرده است. در مقابل، ایران به حمایت از حوثی‌ها ادامه داده و آن‌ها را به عنوان یک ابزار استراتژیک در مقابل نفوذ عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی در منطقه تقویت کرده است.

آینده یمن و چشم‌انداز ژئوپلتیک منطقه

یمن با توجه به وضعیت کنونی خود، در حال تبدیل شدن به یک کانون بحران در غرب آسیا است. به نظر می‌رسد که این کشور به یک بازیگر مهم در معادلات امنیتی و اقتصادی تبدیل شده که دیگر نمی‌توان آن را نادیده گرفت. در آینده، تاثیرات این بحران بر سیاست‌های جهانی و منطقه‌ای ممکن است به شکل‌های مختلف نمایان شود.

چشم‌انداز ژئوپلتیک یمن در آینده به شدت به سیاست‌های بین‌المللی و همچنین تحولات داخلی این کشور بستگی خواهد داشت. در صورتی که وضعیت کنونی ادامه یابد، یمن می‌تواند به یک مرکز بحران طولانی‌مدت تبدیل شود که امنیت کشتیرانی و جریان‌های تجاری در دریای سرخ و خلیج عدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

یمن در حال تبدیل شدن به یک قدرت ژئوپلتیک مهم در منطقه غرب آسیا است. با نفوذ فزاینده حوثی‌ها و تهدیدهای مکرر به کشتیرانی بین‌المللی، این کشور قادر است بر معادلات امنیتی جهانی تأثیر بگذارد. با توجه به موقعیت استراتژیک یمن و تنش‌های جاری، به نظر می‌رسد که این کشور نقش حیاتی‌تری در آینده بازی کند و به یک بازیگر تاثیرگذار در سیاست‌های جهانی تبدیل شود.