قطب شمال به محل نزاع چین و روسیه تبدیل میشود؟

باشگاه خبرنگاران جوان- قطب شمال در آستانه یک تغییر ژئوپلیتیکی قرار گرفته است. بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و تمایل او به همکاری با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، ممکن است نظم موجود در این منطقه را متحول کند. این تحولات به‌ویژه پس از نشست ۱۸ فوریه در ریاض درباره اوکراین، توجهات را به احتمال تغییر در مدیریت چندجانبه قطب شمال جلب کرده است.  

ترامپ در سخنرانی خود در ۴ مارس اعلام کرد که گرینلند را به هر شکل ممکن تحت کنترل آمریکا درخواهد آورد. او این منطقه را به دلیل اهمیت استراتژیک و اقتصادی‌اش برای تسلط آمریکا در قطب شمال ضروری دانست. بااین‌حال، رهبران گرینلند پیشنهاد هرگونه الحاق را قاطعانه رد کردند. این اظهارات نگرانی‌هایی را درباره تغییرات احتمالی در سیاست‌های منطقه‌ای برانگیخته است.  

در جریان مذاکرات اوکراین در ریاض، بحث‌ها به همکاری در زمینه انرژی و تجارت در قطب شمال کشیده شد. رئیس صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه تأیید کرد که پروژه‌های مشترک در این منطقه بررسی شده‌اند. در این میان، برخی از سیاستمداران آمریکایی، از جمله مارکو روبیو و مایک والتز، این همکاری را فرصتی برای تضعیف روابط روسیه و چین دانستند. نزدیکی ترامپ به پوتین و تلاش او برای تعامل مستقیم با مسکو خارج از چارچوب‌های سنتی، باعث نگرانی عمیق در پایتخت‌های اروپایی شده است.  

ترامپ از توسعه کشتی‌های امنیتی قطبی برای مقابله با نفوذ روسیه و چین حمایت می‌کند، اما رابطه او با پوتین این معادله را پیچیده ساخته است. در مقابل، روسیه نیز تلاش دارد از این موقعیت برای کاهش فشارها بر مسیر دریای شمال و کنترل نفوذ چین در منطقه استفاده کند. این همکاری می‌تواند ساختارهای موجود در قطب شمال را متزلزل کرده و نقش کشورهای کوچک‌تر را در تصمیم‌گیری‌های منطقه‌ای به حاشیه ببرد.  

چنین تغییراتی ممکن است شورای قطب شمال را بی‌اثر کند و چارچوب‌های حقوقی کنونی را تضعیف سازد. در نتیجه، نظم جدیدی در این منطقه شکل خواهد گرفت که به‌جای منافع جمعی، بر اساس رقابت قدرت‌ها و بهره‌برداری اقتصادی از منابع شکل می‌گیرد. آینده قطب شمال به میزان تعامل و تقابل میان قدرت‌های بزرگ بستگی دارد، اما نشانه‌ها حاکی از آن است که این منطقه به عرصه‌ای برای رقابت استراتژیک تازه‌ای تبدیل خواهد شد.