ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود، به شکلی غیرمعمول از برخی دیدگاه‌های روسیه و ولادیمیر پوتین حمایت کرد و حتی ناتو را «منسوخ» خواند. او بار‌ها از کشور‌های اروپایی خواست تا سهم بیشتری از هزینه‌های دفاعی خود را بپردازند و تمایل داشت از مداخله‌های بین‌المللی آمریکا، به‌ویژه در خاورمیانه و اروپا کاسته‌شود. حالا سؤال اینجاست که عملکرد ترامپ در این زمینه چه خواهد بود و چه پیشنهاداتی را به متحدان اروپایی خود ارائه می‌دهد؟

جنگ روسیه علیه اوکراین بدون شک در کنار مدیریت روابط با چین، موضوع تایوان و شرایط خاورمیانه و ایران، یکی از چالش‌های اصلی سیاست خارجی برای دومین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ خواهد‌بود. در عین‌حال امنیت اوکراین و اروپا برای شکوفایی اقتصادی آمریکا حیاتی است وپیروزی روسیه دراوکراین تهدیدی برای آن به‌شمار‌می‌رود. بسیاری از کارشناسان منطقه و اروپا بر این مسأله تاکید دارند که پیشنهاد ترامپ و هماهنگی با مسکو باید با توانایی دفاعی اوکراین همراه باشد؛ در غیر این صورت چنین پیشنهادی منافع سران قاره سبز را تامین نخواهد کرد و ممکن است توقف جنگ موقتی باشد. این موضوعی است که در دیدار سپتامبر ترامپ با زلنسکی مطرح شد و اوبه زلنسکی گفت: «ما هر دو می‌خواهیم این جنگ به پایان برسد و هر دو خواهان یک توافق عادلانه هستیم.»

 

شرایط در کاخ سفید 

باید گفت ترامپ مایل است تا همچنان توان قدرت آمریکا دربرابر روسیه راحفظ کند واگر اوکراین توسط روسیه شکست بخورد، در این دوره شکستی در حوزه سیاست خارجی ترامپ محسوب می‌شود، بنابراین او مجبور است تا رویکردی حساب شده را در این‌باره اتخاذ کند. حمایت از اوکراین در میان رای‌دهندگان آمریکایی جایگاه ویژه‌ای دارد و در‌حالی‌که انتخابات میان‌دوره‌ای در آمریکا دو سال دیگر برگزار می‌شود نه کاخ سفید و نه رهبری جمهوریخواه کنگره نمی‌خواهند که شاهد شکست اوکراین باشند. ترامپ اکنون با روسیه دوره اول ریاست‌جمهوری خود روبه‌رو نیست بلکه اکنون روسیه همکاری نزدیک‌تری با کره‌شمالی، ایران و چین دارد و این امر می‌تواند مذاکرات بر سر اوکراین را سخت کند.

 نباید از نظر دور داشت واکنش آمریکا در قبال اوکراین به‌دقت توسط چین دنبال می‌شود و از دست رفتن اوکراین قطعا چین را در اقیانوس آرام جسورتر خواهد کرد. با وجود این، بسیاری از کارشناسان معتقدند که سیاست‌های افزایش تولید نفت و گاز در دولت ترامپ و روابط تجاری او با کشور‌های حوزه خلیج‌فارس اهرمی کمکی برای پایین آوردن قیمت جهانی انرژی و قطع یکی از خطوط اقتصادی باقی‌مانده روسیه است که ترامپ می‌تواند از این شرایط برای فشار بر روس‌ها استفاده کند.

 

دو‌راهی کمک‌های مالی 

در قبال اوکراین، آمریکا با یک دوراهی روبه‌روست؛ از یک‌سو اولویت منافع اقتصادی داخلی، او را به سمت کاهش هزینه‌های نظامی و جلوگیری از درگیری‌های بین‌المللی سوق می‌دهد و ازسوی دیگر، سیاست تضعیف روسیه همچنان یکی از راهبرد‌های اصلی آمریکا برای حفظ نفوذ خود در اروپاست. برای این‌که اوکراین درهر‌گونه مذاکرات آینده ازموقعیتی قوی برخوردار باشد لازم است تا از نظر مالی و نظامی از سوی آمریکا حمایت شود. برهمین اساس خبرگزاری اسپوتنیک در این‌باره به نقل از منابع نزدیک به دولت ترامپ نوشت‌: رئیس‌جمهور جدید آمریکا و مشاورانش برای توقف جنگ در اوکراین و ایجاد منطقه خالی از سلاح برنامه‌ریزی می‌کنند. براساس آنچه که اعلام شده، مشاوران ترامپ تلاش می‌کنند درگیری‌های کنونی در اوکراین متوقف و یک منطقه خالی از سلاح به مساحت ۱۲۸۷متر میان نیرو‌های اوکراینی وروسی ایجاد شوداما هنوز معلوم نیست که مسئولیت محافظت از این منطقه به چه کسی سپرده خواهد شد. دفتر مطبوعاتی سرویس اطلاعات خارجی فدراسیون روسیه نیز اطلاعاتی را منتشر کرد که براساس داده‌های آنها، رهبری وزارت خارجه آمریکا در حال تجزیه‌و‌تحلیل گزینه‌های مختلف برای تغییر احتمالی قدرت در اوکراین است. 

 

استفاده از روش‌های دموکراتیک 

در این اطلاعات آمده است‌: یکی از روش‌های مورد بررسی، سازماندهی انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی در اوکراین است که به‌رغم درگیری نظامی با روسیه، قرار است سال آینده برگزار شود.

آندری کوزماک در ایزوستیا در این‌باره نوشت‌: پایان این درگیری باید براساس واقعیت باشد. اگر زلنسکی یک جنازه سیاسی است و فرقی نمی‌کند که دقیقا چه کسی حکم را اجرا می‌کند، پس غرب تلاش می‌کند توهم انتقال قدرت را ایجاد کند تا متعاقبا زمان به‌دست آورد.

وی دراین‌باره افزود‌: این اقدام درست مثل قرارداد‌های مینسک و استانبول است. دو جایگزین برای رای‌دهندگان وجود دارد: یکی پروژه کلیچکو از رهبران مخالف اوکراین است که توسط آلمانی‌ها نظارت می‌شود و دیگران هم معاون «جوان و آینده‌دار» رازوموف. 

کوزماک افزود‌: البته زالوژنی، ژنرال برکنار شده ارتش اوکراین که در بریتانیا مستقر است یا پوروشنکو رئیس‌جمهور سابق و تیموشنکو رهبر حزب سرزمین پدری که کاملا به غرب وفادارند، مطرح هستند؛ بنابراین امکان سازماندهی صرفا فنی مانند پیروزی مولداوی و ساندو وجود دارد.

این تحلیلگر سیاسی افزود‌: اگر واشنگتن قصد دارد از این طریق «به‌طور قانونی» دولت اوکراین را با دولت وفادارتر جایگزین کند، محکوم است که با سؤالاتی در مورد مشروعیت این رویه مواجه شود. همچنین نگرش روسیه نسبت به چنین انتخاباتی نیز مسأله است و در صورت مخالفت روسیه، خصومت‌ها ادامه خواهد داشت. وی تاکید کرد‌: هرکسی که در کی‌یف به قدرت برسد، با همان خواسته‌هایی روبه‌رو خواهد شد که مسکو مطرح می‌کند:غیرنظامی کردن، بی‌طرفی وبی‌طرفی. دنیس دنیسوف، کارشناس دانشگاه مالی دولت فدراسیون روسیه، نیز خاطرنشان کرد: واقعیت عینی این است که مردم اکنون به انتخابات در اوکراین فقط درخارج ازمرز‌های آن فکر می‌کنند. وی افزود: روسیه دلایل متعددی برای به‌رسمیت‌نشناختن نتیجه چنین انتخاباتی دارد. این طرح صحنه‌ای است که شباهت چندانی با رویه دموکراتیک ندارد. حتی اگر آمریکا بتواند آن را اجرا کند، روسیه هم اکنون تنها مشروعیت پارلمان اوکراین را به‌رسمیت می‌شناسد.

منبع: روزنامه جام جم