گزارش آب و هوای مریخ ممکن است به زودی با پیش‌بینی طوفان‌های گرد و غبار همراه شود، زیرا در ۷۸ درصد موارد، یک طوفان گرد و غبار در سیاره سرخ با مقدار زیاد غیرعادی گرمایش خورشیدی پیش می‌آید.

طوفان‌های گرد و غبار یکی از شگفتی‌های طبیعی مریخ و همچنین یکی از بزرگترین خطرات آن است. آنها در مقیاس‌های کوچک شروع می‌شوند، اما برخی از آنها می‌توانند به طوفان‌های جهانی تبدیل شوند که سیاره سرخ را در غبار می‌پوشانند و حتی بزرگترین ویژگی‌های سطح این سیاره را از چشمان کنجکاو ما پنهان می‌کنند.

به نقل از اسپیس، جو نازک مریخ آسیبی را که باد‌های پراکنده از گرد و غبار می‌توانند به آن وارد کنند، محدود می‌کند و آنها مطمئنا نمی‌توانند نیروی کافی را برای تهدید یک فضاپیما ایجاد کنند، اما آنها می‌توانند مقدار زیادی گرد و غبار را روی صفحات خورشیدی مریخ‌نورد‌ها بریزند. به همین دلیل بود که مریخ نورد «آپرچونیتی» ناسا از دستیابی به انرژی خورشیدی در میانه یک طوفان گرد و غبار جهانی محروم شد و بعدا هم نتوانست دوباره فعال شود.

هشانی پیریس (Heshani Pieris) از دانشگاه کلرادو در بولدر می‌گوید: طوفان‌های گرد و غبار تأثیر قابل توجهی بر روی مریخ نورد‌ها و فرودگر‌ها در مریخ دارند، البته ناگفته نماند که در طی ماموریت‌های سرنشین‌دار آتی به مریخ نیز اتفاقاتی خواهد افتاد. این گرد و غبار بسیار سبک است و به همه چیز می‌چسبد.

پیریس و همکارش پل هاین (Paul Hayne) در کلرادو، داده‌های هشت سال مریخی معادل ۱۵ سال زمینی) را از ابزار Mars Climate Sounder در مدارگرد شناسایی مریخ ناسا بررسی کردند.

این ابزار سطح مریخ و اتمسفر بالای سیاره سرخ را در افق در نور مرئی و نزدیک به فروسرخ رصد می‌کند و بر نحوه تغییرات دما در سطح که می‌تواند بر جو تأثیر بگذارد و بالعکس، نظارت دارد.

پیریس و هاین از اندازه گیری‌های انجام شده توسط Climate Sounder برای بررسی دو نوع طوفان گرد و غبار در مریخ استفاده کردند که به عنوان طوفان‌های نوع A و C مشخص می‌شوند. این طوفان‌ها از نیمکره شمالی سیاره سرخ شروع می‌شوند و در امتداد دو مسیر گسترش می‌یابند.

محققان دریافتند که ۷۸ درصد از طوفان‌های گرد و غبار در آن دوره با یک دوره طولانی از روز‌های گرم و آفتابی در مریخ پیش از آن رخ داده است.

پیریس و هاین استدلال می‌کنند که اگرچه این دلیل غیرقابل انکار نیست که روز‌های گرمتر منجر به طوفان گرد و غبار می‌شود، اما همبستگی بین این دو قوی است و شاید، با توجه به اینکه چیزی مشابه در زمین اتفاق می‌افتد، خیلی تعجب آور نباشد.

پیریس می‌گوید: وقتی سطح را گرم می‌کنید، لایه اتمسفر درست بالای آن شناور می‌شود و می‌تواند بالا آمده و گرد و غبار را با خود همراه کند.

محققان می‌گویند که این یک جهش بزرگ به سمت توانایی پیش بینی ظهور طوفان‌های گرد و غبار در مریخ است. در حال حاضر، آنها الگوریتمی را توسعه داده‌اند که می‌تواند نوع طوفان را بر اساس گرمایش سطح، با اطمینان ۶۴ درصد پیش‌بینی کند.

اگر مدل آنها درست باشد، همچنان سؤالات بی پاسخ زیادی در مورد فیزیک طوفان‌های غبار مریخ باقی می‌ماند. به عنوان مثال، چرا برخی از طوفان‌های گرد و غبار رویداد‌های محلی هستند، در حالی که برخی دیگر به پدیده‌های جهانی تبدیل می‌شوند؟

هاین می‌گوید: ما باید بفهمیم که چه چیزی باعث می‌شود برخی از طوفان‌های کوچکتر یا منطقه‌ای به طوفان‌هایی در مقیاس جهانی تبدیل شوند. ما به طور کامل فیزیک اولیه چگونگی شروع طوفان‌های گرد و غبار در سطح را درک نمی‌کنیم.

منبع: ایسنا