مرکز تحقیقات پزشکی قانونی تشکیلاتی پژوهشی و آموزشی است که با هدف انجام پروژه‌های پایه و کاربردی در حوزه پزشکی قانونی، زیر نظر سازمان پزشکی قانونی کشور فعالیت می‌کند. این مرکز به‌عنوان یک مجموعه تحقیقاتی مجوز فعالیت خود را از وزارت بهداشت اخذ و فعالیت خود را از دهه ۸۰ شروع کرد.

این مرکز توانسته پس از گذشت حدود دو دهه از آغاز فعالیت و با طی فراز و نشیب‌های فراوان در مسیر انجام فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی، گام‌های مهمی در راه نیل به اهداف و رسالت‌های خود بردارد و نقش خود را در اعتلای نظام پژوهشی کشور به اثبات برساند.

مرکز تحقیقات پزشکی قانونی اقدامات متنوعی را در زمینه‌های پژوهشی و آموزشی به انجام رسانده که ماحصل بخشی از این فعالیت‌ها انتشار ده‌ها عنوان کتاب علمی، چاپ یا ارائه صد‌ها مقاله در مجلات معتبر داخلی و خارجی و کنفرانس‌های علمی ملی و بین‌المللی، حمایت از پژوهشگران و محققان جوان کشور به منظور ثبت و تولید محصولات دانش بنیان، برگزاری ده‌ها کارگاه آموزشی و نشست‌های هم‌اندیشی، برگزاری و همکاری در برگزاری همایش‌های ملی و بین‌المللی متعدد، انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری با سایر مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها و … قدم‌های بزرگ و مهمی را در راه توسعه پژوهش و ارتقا سطح علمی کشور در حوزه پزشکی قانونی برداشته است.

این مرکز دارای ۵ گروه تخصصی با نام‌های گروه پزشکی قانونی بالینی، گروه علوم تشریح، گروه آزمایشگاه قانونی، گروه علوم پایه و فناوری، و گروه آسیب‌های اجتماعی است.

برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های این مرکز و اختراعات و نوآوری‌های آن به سراغ «محسن صابری» رئیس مرکز تحقیقات پزشکی قانونی کشور رفتیم و گفت‌وگویی را با وی داشتیم که حاصل این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید:

مرکز تحقیقات پزشکی قانونی چه اقدامات شاخصی را در سالیان اخیر داشته است؟

صابری در تشریح اقدامات انجام شده در این مرکز، رونمایی از محصولات دانش‌بنیان مرکز شامل انواع کیت‌های تعیین هویت ژنتیک، دستگاه هموژنایزر و اتوسمپلر، دستگاه الکل‌سنج تنفسی، ارتقای رتبه مرکز تحقیقات پزشکی قانونی (اخذ رتبه چهارم در میان مراکز تحقیقات بالینی در سطح کشور)، اخذ رتبه اول محور اثرگذاری در میان ۸۳۳ مرکز تحقیقاتی علوم پزشکی کشور، اخذ رتبه اول در محور حاکمیت و رهبری در میان تمامی مراکز تحقیقات بالینی کشور را از مهمترین دستاورد‌های این مرکز در سال‌های اخیر برشمرد و تصریح کرد: این در حالی است که این مرکز حتی یک ریال بودجه دولتی دریافت نمی‌کند.

وی چاپ و انتشار کتاب‌های مورد نیاز سازمان پزشکی قانونی، اخذ تاییدیه تشویقی از سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت بابت ساخت کیت تعیین هویت ژنتیک، اخذ استاندارد ایزو ۹۰۰۱، ایزو ۱۳۴۸۵ و ایزو ۱۸۳۸۵ برای تولید کیت‌های تعیین هویت ژنتیک، اخذ ایزوی ۱۰۰۱۵ آموزشی به منظور توانمندسازی کارکنان، اخذ استاندارد دانش‌بنیان و استاندارد ملی برای دستگاه هموژنایزر، ثبت چندین مورد اختراع از جمله کیت‌های تعیین هویت ژنتیک، دستگاه هموژنایزر، دستگاه الکل سنج تنفسی، حسگر نانو زیست فلورسانسی، اخذ مجوز آزمایشگاه مرکز تحقیقات، مستقر در مرکز تشخیصی آزمایشگاهی کهریزک، به عنوان آزمایشگاه همکار سازمان غذا و دارو در تعیین سلامت بافت‌های پیوندی و اخذ استاندارد ایزو ۹۰۰۱ برای فعالیت این آزمایشگاه، اخذ مجوز دانش‌بنیان مرکز از سال ۱۴۰۰ و ارتقای آن به سطح نوآور را از دیگر افتخارات این مرکز برشمرد.

صابری در رابطه با اقدامات انجام شده جهت معرفی این دستاورد‌ها و اقدامات نیز گفت: حضور در نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران ساخت در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، نمایشگاه ایران هلث در سال ۱۴۰۳، نمایشگاه ۴۵ سال افتخارات و دستاورد‌های نظام سلامت کشور در سال ۱۴۰۲ و نمایشگاه فناوری‌های نوین دانش بنیان قضایی در سال ۱۴۰۲ جهت ارائه و معرفی دستاورد‌های مرکز تحقیقات پزشکی قانونی انجام گرفته است.

افتتاح کارخانه فناوری نسوج آلوگرافت با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی

وی همچنین از عقد قرارداد همکاری با دانشگاه آزاد اسلامی به منظور راه‌اندازی کارخانه فناوری نسوج آلوگرافت خبر داد و تصریح کرد: با افتتاح این کارخانه در هفته قوه قضاییه سال ۱۴۰۴ کشور از واردات این محصولات به طور کامل خودکفا خواهد شد و سالانه بیش از ۲۰۰ هزار بیمار از این محصولات استفاده خواهند کرد.

وی یادآور شد: تولید این محصول بیش از ۱۰۰ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی در سال را برای کشور به دنبال خواهد داشت.

تلاش برای تربیت نیرو‌های متخصص در مرکز تحقیقات پزشکی قانونی

رئیس مرکز تحقیقات پزشکی قانونی کشور تاسیس مرکز علمی-کاربردی در این مرکز را یکی دیگر از اقدامات در راستای ارتقای سطح علمی جامعه و نیز تامین نیروی انسانی آموزش دیده سازمان پزشکی قانونی عنوان کرد و افزود: با تصویب دو رشته تربیت دستیار سالن تشریح در مقطع کاردانی و دستیار روانشناسی قانونی در مقطع کارشناسی توسط دانشگاه جامع علمی کاربردی تلاش داریم تا به تربیت نیرو‌های متخصص در این حوزه کمک کنیم.

وی تاسیس مرکز رشد فناوری و نوآوری پزشکی قانونی را از دیگر اقدامات مهم این مرکز دانست و بیان کرد: ساخت دستگاه الکل‌سنج تنفسی، هد اسپیس، کیت‌های ارتقا یافته تعیین هویت ژنتیکی و کارت‌های نگهداری زیستی کاتد و بافر در مرکز تحقیاقات پزشکی قانونی موجب ارتقای جایگاه این مرکز در بین موسسات تحقیقاتی و علمی شده است.

مهمترین چالش‌های پیش روی مرکز تحقیقات پزشکی قانونی

صابری در ادامه نبود ساختار‌های حمایتی مناسب در مرکز مالکیت معنوی جهت تجاری سازی اختراعات ثبت شده، ضعف در شبکه سازی مناسب در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان جهت بهره‌برداری از خدمات و تجهیزات یکدیگر، نبود حمایت‌های مناسب از سوی معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و وزارت صنعت معدن و تجارت جهت تسهیل و تسریع صادرات محصولات دانش‌بنیان، نبود ساز و کار مناسب در بخش مدیریت استعداد‌های درخشان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جهت تحصیل نخبگان در مقطع PHD و بهره‌گیری از ظرفیت‌های این افراد، طولانی بودن فرایند اخذ نماد استاندارد ملی و ایزو‌های ملی از سازمان ملی استاندارد و نبود ساز و کار مناسب جهت تسریع در اخذ مجوز‌های لازم به منظور ورود محصولات دانش‌بنیان به بازار را از مهتمرین چالش‌های این مرکز در حوزه تولیدات نوآورانه برشمرد و خواستار رفع این مشکلات و چالش‌ها از سوی مسئولان و دستگاه‌های اجرایی مرتبط شد.

منبع: میزان