یکی از محور‌های اصلی دیدار ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان، مربوط به امنیت منطقه بود.

رئیس‌جمهور روسیه گفت: از منظر تأمین امنیت منطقه به بررسی وضعیت خواهیم پرداخت. سؤالات زیادی در اینجا وجود دارد و آنها مسائل بسیار حساسی هستند.

الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان نیز گفت: روسیه از نظر امنیت منطقه‌ای در قفقاز و جغرافیای وسیع‌تر، کشور اصلی است. خیلی مسائل به همکاری و فعالیت متقابل بین کشور‌های ما بستگی دارد. ما در تلاش برای تقویت اقدامات اعتمادآفرین، همکاری، درک متقابل و حل‌وفصل همه مسائل در راستای فعالیت متقابل و منافع متقابل هستیم.

نشریه «کومرسانت» در این خصوص نوشت: دو رئیس‌جمهور پس از انتخاب مجدد به عنوان رئیس دولت در سال ۲۰۲۴ اولین تماس رو در روی خود را داشتند. تغییر وضعیت در قفقاز جنوبی نیاز به آغاز سریع تماس‌های شخصی بین رهبران دو کشور پس از آغاز مرحله جدید سیاسی در روسیه و آذربایجان را حکم می‌کند.

این نشریه می‌نویسد: وضعیت منطقه قفقاز ناپایدار به نظر می‌رسد و چندین سناریو جایگزین برای توسعه و امنیت منطقه با مشارکت بازیگران رقیب (روسیه از یک طرف و غرب از طرف دیگر) وجود دارد. دو رهبر آذربایجان و روسیه به دنبال پاسخی مشترک به تهدید خارجی هستند. نگرانی اصلی هر دو کشور افزایش تهدیدات خارجی در منطقه است.

آیدین حسین‌اف، نماینده مجلس ملی آذربایجان به خبرگزاری «ینی مساوات» گفت: موضوعات مطرح شده در دیدار الهام علی‌اف با ولادیمیر پوتین نشان از توسعه روابط بین کشور‌ها بر اساس اراده سیاسی دو رئیس‌جمهور دارد. روابط متقابل آذربایجان و روسیه چندوجهی است و در عین حال روابط سیاسی جایگاه مهمی در این روابط دارد. مسائل امنیتی منطقه‌ای به‌ویژه به حوزه روابط سیاسی مرتبط است. این واقعیت که آذربایجان و روسیه سال‌هاست که بخشی از یک اتحادیه واحد بوده‌اند، ویژگی منحصربه‌فردی از روابط بین کشور‌های ما را شکل داده است. این شامل بسیاری از اجزای مهم است. روابط ما در سال‌های استقلال بیشتر توسعه یافته است. همانطور که می‌دانید روابط دیپلماتیک بین آذربایجان مستقل و روسیه در ۴ آوریل ۱۹۹۲ برقرار شد. در ۲۵ سپتامبر ۱۹۹۲ سفارت روسیه در آذربایجان شروع به کار کرد. اگرچه روابط در ابتدا در سطح مطلوبی قرار نداشت و به طور کامل منافع هر دو کشور را برآورده نمی‌کرد، اما پس از بازگشت حیدر علی‌اف رهبر ملی به قدرت سیاسی در آذربایجان، روابط بین کشور‌های ما در عالی‌ترین سطح توسعه یافت. سند اصلی تشکیل‌دهنده مبنای حقوقی روابط دوجانبه، «پیمان دوستی، همکاری و امنیت متقابل» است که در ۳ ژوئیه ۱۹۹۷ بین روسیه و آذربایجان امضا شد.

این سند توسعه روابط روسیه و آذربایجان را در سطح مشارکت راهبردی نشان می‌دهد. پس از به قدرت رسیدن الهام علی‌اف در سال ۲۰۰۳، روابط دوستانه و همکاری در روابط روسیه و آذربایجان خط عمیق‌تری به خود گرفت. رئیس‌جمهور الهام علی‌اف بر گسترش روابط دوجانبه با روسیه به عنوان یک عامل مهم تأکید می‌کند.

این نماینده مجلس ملی آذربایجان تأکید کرد: مسائل امنیتی منطقه همیشه در روابط آذربایجان و روسیه مطرح است. این روابط به نفع کل منطقه در تضمین ثبات در منطقه و جلوگیری از مداخلات نامناسب و بالقوه خطرناک توسط قدرت‌هایی که به منطقه تعلق ندارند از اهمیت بالایی برخوردار است.

روسیه کشوری کلیدی برای امنیت منطقه‌ای در قفقاز و جغرافیای وسیع‌تر است. آذربایجان این عامل را در نظر می‌گیرد. این مسئله خیلی به همکاری و فعالیت متقابل بین کشور‌های ما بستگی دارد.

آذربایجان در تلاش است تا اقدامات اعتماد آفرین، همکاری، درک متقابل را تقویت کند و همه مسائل را در راستای فعالیت متقابل و منافع متقابل حل‌وفصل کند. موفقیت‌هایی در این راستا وجود دارد.

روسای جمهور آذربایجان و روسیه در ۲۲ فوریه ۲۰۲۲ در مسکو اعلامیه در مورد اتحاد بین جمهوری آذربایجان و فدراسیون روسیه را بر اساس سنت‌های دوستی تاریخی و حسن همجواری امضا کردند و کیفیت روابط بین دولتی ما به سطح جدیدی از اتحاد ارتقا یافته است. روابط ما هم اکنون بر اساس این اعلامیه است. توسعه روابط سیاسی در بالاترین سطح، تأثیر مثبتی بر گسترش روابط اقتصادی دارد.

موسی قاسملی دیگر نماینده مجلس ملی آذربایجان گفت: نشست پوتین و علی‌اف با پنجاهمین سالگرد افتتاح بزرگراه بایکال آمور که برای روسیه و کشور‌های اتحاد جماهیر شوری سابق اهمیت استراتژیک زیادی دارد تصادفی نیست. از اواخر دهه ۲۰ قرن بیستم، هر چقدر هم که دولت شوروی تلاش کرد تا بزرگراه بایکال آمور را بسازد، حتی با استفاده از زندانیان، با وجود اینکه ده‌ها هزار نفر در این راه جان خود را از دست دادند، نتیجه حاصل نشد. این کار تحت رهبری حیدر علی‌اف، عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی اتحاد جماهیر شوروی و معاون اول رئیس شورای وزیران اتحاد جماهیر شوروی تکمیل شد.

موسی قاسملی معتقد است: همکاری‌های تجاری و اقتصادی که اساس مادی روابط بین کشور‌های آذربایجان و روسیه است، در حال افزایش است. همانطور که مشخص است، در روابط بین‌الملل، بسیاری از کشور‌ها می‌توانند اسناد امضا کنند و بیانیه بدهند، اما اگر پایه‌های مادی روابط قوی نباشد، احتمال شکسته شدن آن در مواقع بحران بسیار زیاد است. همچنین مسائل امنیتی منطقه‌ای جایگاه ویژه‌ای در روابط آذربایجان و روسیه دارد. بدون پرداختن به جزئیات باید بگوییم که عوامل اصلی مانع توسعه روابط دو کشور از جمله کمک به اشغالگران قره‌باغ و حضور نیرو‌های روسی در خاک ما، حذف شده است. دیدگاه‌هایی که از سوی رئیس‌جمهور علی‌اف بیان می‌شود، نشان‌دهنده سطح همکاری ما و نقش فزاینده آذربایجان در سیاست منطقه‌ای و جهانی است. از جمله سخنان مهم علی‌اف این بود که "مسائل امنیت منطقه همیشه در دستور کار نشست ما قرار دارد و روسیه کشوری کلیدی برای امنیت منطقه‌ای در قفقاز و جغرافیای وسیع‌تر است".

این دیدگاه‌های رئیس‌جمهور آذربایجان تأیید می‌کند که یکی از موضوعات اصلی که در دیدار با ولادیمیر پوتین مطرح شد، موضوع امنیت منطقه بود.

منبع: تسنیم