صف آرایی سیارات منظومه شمسی در آسمان

کاظم کوکرم در خصوص وضعیت سیارات در آسمان شامگاهی در شب‌های پایانی دی ماه گفت: در حال حاضر در شب‌های پایانی دی و شب‌های ابتدایی بهمن ماه می‌توانیم همزمان ۶ سیاره را ابتدای شب و پس از غروب خورشید با چشم غیرمسلح در آسمان شامگاه ببینیم.

سخنگوی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران افزود: این شب‌ها اگر رو به مغرب بایستیم، یک جرم بسیار درخشان در آسمان خودنمایی می‌کند که بسیاری از مردم به دلیل درخشندگی‌اش ممکن است آن را با هواپیما یا اشیا پرنده ناشناس اشتباه بگیرند، اما چیزی نیست جز سیاره زهره. سیاره زهره بعد از خورشید و ماه درخشان‌ترین جرمی است که در آسمان قابل رویت است. اگر همین سیاره را با تلسکوپ رصد کنید می‌بینید شبیه به هلال شب هفتم ماه، به صورت نیم هلال دیده می‌شود.

کوکرم ادامه داد: در شب‌های پایانی دی ماه در نزدیکی سیاره زهره، یک جرم نسبتاً پر نور دیگر نیز با چشم غیرمسلح دیده می‌شود که در واقع سیاره زحل است؛ همان سیاره معروف حلقه‌دار است که حلقه‌هایش به زیبایی گرداگرد آن با تلسکوپ دیده می‌شود.

وی با بیان این مطلب که اکنون در آسمان شب در نزدیکی سیاره‌های زهره و زحل، سیاره نپتون نیز دیده می‌شود، تصریح کرد: برای دیدن سیاره نپتون حتماً به تلسکوپ نیاز داریم و با چشم غیرمسلح قابل رویت نیست. سیاره نپتون با تلسکوپ شبیه یک قرص بسیار کوچک دیده می‌شود و جزییات بیشتری از این سیاره با تلسکوپ آماتوری قابل مشاهده نیست.

سخنگوی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران ادامه داد: اگر این شب‌ها رو به مشرق بایستیم، دو سیاره دیگر نیز با چشم غیرمسلح قابل رویت است که یکی سیاره مریخ بوده که به افق نزدیک‌تر است و این شب‌ها در وضعیت مقابله قرار گرفته است؛ یعنی زمین بین خورشید و مریخ واقع شده و برای همین مریخ نسبت به سایر زمان‌ها به زمین نزدیک‌تر است؛ از این رو مریخ را درخشان‌تر از سایر شب‌های سال می‌بینیم.

کوکرم افزود: کمی بالاتر از مریخ، سیاره مشتری را خواهید دید که این شب‌ها نیز بسیار پرفروغ و درخشان دیده می‌شود. کمی بالاتر از مشتری، در مرز دو صورت فلکی حمل و ثور، سیاره اورانوس نیز بین ستاره‌ها در حال پیمودن مدار خویش در گردش به دور خورشید است که البته برای دیدن اورانوس به ابزار اپتیکی مثل تلسکوپ یا دوربین دو چشمی نیاز داریم و با چشم غیرمسلح تقریباً قابل رویت نیست.

وی در ادامه تصریح کرد: در نظر داشته باشید که از مجموع سیاره‌های منظومه شمسی که ۸ سیاره است با صرف نظر از زمین که ما ساکن آن هستیم، می‌توانیم ۷ سیاره را ببینیم. اکنون از بین این ۷ سیاره، ۶ سیاره پس از غروب به‌طور همزمان در آسمان قابل رویت هستند که ۳ سیاره در جهت مغرب و ۳ سیاره در جهت مشرق دیده می‌شوند.

سخنگوی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران ادامه داد: این شب‌ها سیاره مریخ در بهترین حالت رصدی تا دو سال آینده قرار دارد و از این رو روشن‌تر و درخشان‌تر با جزییات بیشتری با تلسکوپ قابل مشاهده است.

این مدرس نجوم گفت: سیاره هفتم عطارد است که سحرگاه و اندکی پیش از طلوع خورشید قابل رویت است؛ این سیاره نزدیک‌ترین سیاره به خورشید است.

کوکرم امکان مشاهده همزمان ۶ سیاره منظومه شمسی در این شب‌ها را فرصتی ایده‌آل برای علاقه‌مندان به نجوم و دانش‌آموزان عنوان کرد و گفت: چنین شرایطی تقریباً هر یکی دو سال یکبار ممکن است رخ بدهد و برای دانش‌آموزان و علاقه‌مندان به نجوم فرصت بسیار خوبی برای آشنایی با چگونگی رصد سیارات است. افراد علاقه‌مند می‌توانند برای رصد سیارات به مراکز نجومی و رصدخانه‌ها در شهر‌ها مراجعه و این شب‌ها به‌خصوص سیاره‌های مریخ و مشتری را رصد کنند.

وی در پایان از برگزاری کارگاه آموزشی رصد مریخ و مشتری در آسمان‌نمای گنبد مینا در پارک آب و آتش تهران خبر داد و گفت: این کارگاه آموزشی به طور رایگان روز یکشنبه ۳۰ دی ماه بعد از غروب خورشید برگزار می‌شود. در پایان این رویداد، شرکت‌کنندگان در کارگاه در صورت مساعد بودن شرایط جوی با تلسکوپ بزرگ گنبد مینا می‌توانند مریخ و مشتری و سایر سیارات را رصد کنند.

منبع: مهر