شنیدن مهارتی است که اکثر ما آن را بدیهی می‌دانیم، اما تحقیقات نشان می‌دهد که بزرگسالان باید به بروز تغییرات در شنوایی خود توجه کنند، زیرا مشکلات شنوایی می‌تواند با ابتلا به بیماری زوال عقل در سنین بالاتر مرتبط باشد.

به نقل از اس‌ای، محققان می‌گویند در یک مطالعه که روی بیش از ۸۰ هزار بزرگسال بالای ۶۰ سال انجام پذیرفته، کسانی که در محیط‌های پر سر و صدا در شنیدن گفتار دیگران مشکل داشتند، بیشتر در معرض خطر زوال عقل هستند.

زوال عقل اصطلاحی جامع برای تعریف شرایطی است که با از دست دادن حافظه و مشکل در گفتار و سایر مهارت‌های تفکر مشخص می‌شود.

اما یک نکته مثبت نیز وجود دارد. این مطالعه به شواهدی اضافه کرد که نشان می‌دهند مشکلات شنوایی ممکن است فقط یکی از علائم زوال عقل نباشد، بلکه در واقع یک عامل خطرزای زوال عقل باشد که احتمالاً می‌تواند به افراد، خانواده‌های آنها یا پزشکان را از شروع این بیماری قبل از شروع هرگونه علائم دیگر هشدار دهد.

توماس لیتل‌جانز (Thomas Littlejohns) اپیدمیولوژیست و نویسنده این مطالعه از دانشگاه آکسفورد گفت: علاقه خاصی به اختلال شنوایی وجود داشته است و اینکه آیا این نشانه می‌تواند خطر زوال عقل را افزایش دهد؟ نتایج مقدماتی نشان می‌دهد که اختلال شنوایی می‌تواند یک هدف امیدوارکننده برای پیشگیری از زوال عقل باشد.

در سال ۲۰۱۷، کاهش شنوایی همراه با سیگار کشیدن و عدم تحرک بدنی به عنوان یکی از ۹ عامل خطر اصلی و قابل اصلاح زوال عقل در فهرست عوامل خطرناک ابتلا به زوال عقل قرار گرفت. آن گزارش در سال ۲۰۲۰ به‌روزرسانی شد تا سه عامل خطر دیگر را نیز شامل شود که مجموع آن را به ۱۲ عامل رساند.

حالا در سال ۲۰۲۴ در سومین به‌روزرسانی، دو عامل دیگر نیز اضافه شده است که اکنون مجموعاً ۱۴ عامل خطر قابل تغییر را شامل می‌شود.

کلمه کلیدی در اینجا، «قابل تغییر» است. این عوامل خطر عناصری از سبک زندگی و سلامت عمومی ما هستند که می‌توان آنها را بهبود بخشید و این کار می‌تواند سلامت کلی ما را تقویت کند و احتمال ابتلا به بیماری را کاهش دهد.

در این گزارش‌ها تخمین زده شده است که از بین آن عوامل خطر ابتلا به زوال عقل، کم‌شنوایی می‌تواند مهم‌ترین باشد، به طوری که افرادی که کم‌شنوایی درمان نشده در میانسالی دارند تا پنج برابر بیشتر احتمال دارد به زوال عقل مبتلا شوند.

محققان دانشگاه آکسفورد برای بررسی این موضوع از زیست‌بانک بریتانیا (Biobank UK) استفاده کردند که یک پایگاه داده تحقیقاتی برای بررسی ارتباط بین ژنتیک، عوامل محیطی و نتایج سلامت در بخش بزرگی از جمعیت بریتانیا است.

خطر زوال عقل برای گروهی متشکل از ۸۲ هزار زن و مرد ۶۰ ساله یا بیشتر که زوال عقل نداشتند و شنوایی‌شان در ابتدای مطالعه ارزیابی شده بود، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

شرکت کنندگان از لحاظ شنوایی گفتار در یک محیط پر سر و صدا مورد آزمایش قرار گرفتند.

پس از گذشت ۱۱ سال مشخص شد که ۱۲۸۵ شرکت کننده از میان این ۸۲ هزار نفر دچار زوال عقل شدند.

لیتل‌جانز می‌گوید: شرکت کنندگانی که شنوایی بدتری داشتند، خطر ابتلا به زوال عقل در آنها تقریباً دو برابر افرادی بود که شنوایی خوبی داشتند.

جالب اینجاست که حدود نیمی از افراد شرکت‌کننده در این مطالعه که شنوایی کافی در محیط‌های پر سر و صدا نداشتند و تقریباً ۴۲ درصد از افرادی که در آزمایش عملکرد ضعیفی داشتند، وقتی از آنها خواسته شد که آن را گزارش کنند، متوجه اختلال شنوایی خود نبودند.

محققان همچنین بررسی کردند که آیا اختلالات شنوایی افراد واقعاً با عوامل دیگری که بر خطر زوال عقل تأثیر می‌گذارند، مانند انزوای اجتماعی و افسردگی مرتبط است یا خیر. هر دوی این عوامل می‌توانند در صورت بروز مشکل در شنوایی ایجاد شوند.

لیتل‌جانز می‌گوید: ما شواهد کمی در این مورد پیدا کردیم.

لیتل‌جانز و همکارانش برای حصول اطمینان، مقایسه‌هایی در داده‌ها انجام دادند تا ببینند که آیا عملکرد شنوایی افراد تحت عنوان چیزی که «علت معکوس» نامیده می‌شود، واقعاً تحت تأثیر زوال عقل نهفته و ناشناخته قرار گرفته است یا خیر.

اما خطر ابتلا به زوال عقل که با مشکلات شنوایی نشان داده می‌شود، در مقایسه با شرکت کنندگان در مطالعه که زودتر (پس از ۳ سال) و دیرتر (بعد از ۹ سال) به زوال عقل مبتلا شدند، بدتر نبود و تقریباً یکسان بود.

این اولین مطالعه‌ای نیست که ارتباطی بین کم‌شنوایی و زوال عقل پیدا می‌کند، اما تیم تحقیقاتی در این مطالعه اعلام کرد که این اولین مطالعه‌ای است که خطر زوال عقل و توانایی شنوایی افراد را در محیط‌های پر سر و صدا بررسی می‌کند.

به طور مشابه، مطالعات طولانی و گسترده در استرالیا و تایوان نیز نشان داده است افرادی که کم‌شنوا هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل هستند. با این حال، این مطالعات بر داده‌های خود گزارش شده از شرکت‌کنندگان در مطالعه یا سوابق پزشکیِ نشان دهنده کاهش شنوایی متکی بودند.

کیتی استابز (Katy Stubbs) عصب شناس موسسه تحقیقاتی آلزایمر در بریتانیا درباره مطالعه دانشگاه آکسفورد می‌گوید: مطالعات بزرگی مانند این، ابزار قدرتمندی برای شناسایی عوامل ژنتیکی، سلامتی و شیوه زندگی مرتبط با بیماری‌هایی مانند زوال عقل هستند، اما جدا کردن علت و معلول در این نوع تحقیقات همیشه دشوار است.

محققان می‌گویند بهترین مطالعات اپیدمیولوژیک به دنبال یافتن ارتباط بین عوامل محیطی، سلامتی و بیماری در سطح جمعیت هستند.

لیتل‌جانز می‌گوید: به خاطر داشته باشید که با این نوع طراحی مطالعه نمی‌توانید علیت را استنباط کنید، اما این موضوع به ادبیات علمی موجود که آسیب شنوایی می‌تواند یک هدف قابل تغییر برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل باشد، می‌افزاید.

همچنین این پژوهش نشان می‌دهد که محافظت از گوش‌هایمان در برابر آسیب‌های شنوایی و کمک به شنیدن بهتر افراد با سمعک به طور بالقوه می‌تواند به کاهش این عامل خطر بالقوه ابتلا به زوال عقل که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان درگیر کرده است، کمک کند.

این مطالعه در مجله Alzheimer's & Dementia منتشر شده است.

منبع: ایسنا